Material aurreratuak: prestazio hobeak, iraunkorragoak eta iraunkorragoak dituzten produktuak garatzeko teknologiak.

Irudian, Ibon Ocaña, Europako Negozio Garapena CEITen.

Material aurreratuen hilabete honetan, Ibon Ocaña BDIHko Material Aurreratuen nodoaren koordinatzailearen iritzia izango da hizpide.

Ibon Ocaña ingeniaritzan doktorea da Nafarroako Unibertsitatean, eta CEIT zentro teknologikoak garatutako material aurreratuen arloan ikerketa aplikatuko ibilbide luzea du. Tecnun-en, Nafarroako Unibertsitatean, 25 urtetik gora darama eskolak, eta Visiting Scientist izan da Intel Labs-en (Oregon, US), bi urtez. Bere lan-eremu nagusia materialen propietate mekanikoak dira, makro eta mikro mailan (bereziki, hausturaren fidagarritasun mekaniko eta mekanikoa); gaur egun, besteak beste, BDIHren material aurreratuen nodoa koordinatzen du.

Artikulu honetan, Ibonek bere ezagutzak partekatuko ditu nodoaren teknologiari, aktiboei eta talentuari buruz, material aurreratuen nazioarteko joerei buruz eta nodoak euskal industriaren lehiakortasuna indartzeko lan egiten duen moduari buruz.

BDIHren material aurreratuen nodoak 65 aktibo baino gehiago ditu, 15 erakunderen artean banatuta (AZTERLAN, CEIT, CIC ENERGIGUNE, CIC NANOGUNE, CIDETEC, GAIKER, IDEKO, IKERLAN, LORTEK, MONDRAGON UNIBERTSITATEA, POLYMAT, TECNALIA, TEKNIKER, TKNIKA, UPV/EHU)  gainera, aditu ugarik aholkularitza ematen diote euskal industriari, euskal industriak material aurreratuak gehitzeari lotutako funtzionaltasun eta prozesu berriak mailakatzeko.

Azken urteotan, EAEko ehun enpresa baino gehiagorekin gutxi gorabehera egin dute lan nodoko kideek, horiekin aztertzeko nola txertatu sektore horietako balio-katean material aurreratuak eta estaldurak ekoizteko teknologiak, prestazio hobeak, iraunkorragoak eta iraunkorragoak dituzten produktuak garatzeko.

Enpresa horiek helburu hauek dituzte: egungo materialen prestazioak hobetzea, gero eta zorrotzagoak diren zerbitzu-ekintzen aurrean; material berriak eta horiei lotutako ekoizpen-prozesuak erabiltzea; material fidagarriagoak eta erabilera anitzekoak lotzeko metodoak, diseinu- eta fabrikazio-estrategia berriei egokituak; estaldura eraginkorragoak eta iraunkorragoak; produktuen kostua murriztea, haien ezaugarriak mantenduz edo hobetuz; materialen bizitza erabilgarria luzatzen eta haien birziklagarritasuna edo konbinazioak zehazten lagunduko duten zerbitzuak.

Baldintza komun horietatik abiatuta, nodoak enpresentzako aktiborik erabilgarrienak eskuratu ditu, bezero bakoitzaren arazoari modu pertsonalizatuan erantzun ahal izateko.

Adibidez, materialen diseinuari eta garapenari dagokionez, nodoak aukera ematen du bai enpresak erabiltzen ari diren materialen bilakaerari ekiteko (adibidez, altzairu-kalitate berriak garatuz), bai zati metalikoen muntaketan material konposatuekin egindako zatiekin ordezkatzeari dagokion erronkari aurre egiteko bai muntaketa-lerroetan konpositeak prozesatzeko soluzio automatizatuak hartzeko. “Teknologia horiei esker, enpresek beren produktuen balio erantsia eta lehiakortasuna handitu ditzakete merkatu globalean” esan digu nodoaren koordinatzaileak.

Fabrikazio-prozesuei dagokienez, eta ezaugarri metalurgiko eta mekaniko hobeak dituzten piezak lortzeko konformazio-prozesu aurreratuetan arreta jarriz, Ibon Ocañak esan digu enpresa eraldatzaileei aukera ematen dietela beren prozesuak teknologia eraginkorragoetara egokitzeko, bai energiari dagokionez, bai ekonomiari dagokionez, eta, materialari dagokionez, “[…], zehazki, konformazio metalikoaren sektorea, tradizio luzekoa Euskadin, modu aeronautiko eta lehiakorrean zerbitzua emateko aukera eskaintzen dioten garapen hauetaz baliatzen dira.

Nodoak eskaintzen dituen estalduren eta gainazalen soluzioek fabrikatutako piezen ezaugarriak hobetzen dituzte, besteak beste, kanpo-agenteekiko erresistentzia (oxidazioa, korrosioa…), lubrifikazioaren optimizazioa eta iraunkortasuna eta higadurarekiko erresistentzia. Zerbitzu horiek oso ezagunak eta eskatuak dira, eta “enpresei aukera ematen diete iraunkortasun handiko produktuak eskaintzeko, funtzionaltasuna eta/edo estetika hobetuz, ingurumen-arauak betez” esan digu nodoaren koordinatzaileak.

Lotura aurreratuei dagokienez, enpresentzako erronka nagusiak hauek dira: batetik, fabrikazio-prozesuetan hainbat material sartzea, “lotura fidagarriak eta iraunkorrak diseinatzeko beharra, adibidez, material metalikoen eta konpositeen artean”, eta, bestetik, lotura-prozesuak aldatzeko beharra, arrazoi teknologikoengatik (diseinu-eskakizun handiagoak) edo ingurumen-arrazoiengatik. Automozioaren eta aeronautikaren sektoreetako enpresak izan dira nodoaren agenteek eskainitako zerbitzuez gehien baliatu direnak, koordinatzaileak azaldu digunez.

Ekonomia zirkularreko material eta prozesuekin lotutako zerbitzuek industria-sareari laguntza ematen diote ekodiseinu lanetan eta osagaien bizi-zikloaren azterketan, garapen jasangarriaren erronkei erantzuteko, eta materialen bizitza erabilgarria luzatzen eta haien birziklagarritasuna zehazten laguntzen duten zerbitzuak ematen dituzte. Ibon Ocañak dioenez, lehengaien kontsumoa murriztu eta alternatibak bilatu eta horien birziklatzea eta berrerabilera sustatu nahi dituen euskal industriaren jasangarritasuna hobetzeko zerbitzuen eskaria asko handitu da azken hamarkadan, “Enpresek interes praktikoa ikusi dute erabiltzen ari ziren material estrategikoetako batzuen mendekotasuna ordezteko edo murrizteko, eta bizi-ziklo osoaren ingurumen-kudeaketa arduratsuaren inpaktu ekonomikoa ulertzeko”.

BDIHren material aurreratuen nodoa bereziki aktiboa da nazioartean egiten diren I+G+B jardueretan, eta nazioko eta nazioarteko abangoardia teknologikoa markatzen duten ekimenetan parte hartzen du, hala nola, EUMAT, ESTEP, MATERPLAT, besteak beste, eta eskuz lan egiten du Fraunhofer Institutuekin, VTT, RISE, TNOrekin besteak beste, eta nazioarteko enpresekin hala nola Arcelor, Intel, Airbus edo Volkswagenekin bai eta ekosistema nazional eta europar osoarekin ere, “Askotan, zubi-lana egiten dugu euskal industria-sarearen eta nazioarteko industria-sarearen artean, gure enpresak nazioartekotzen lagunduz, eta laguntza berezia ematen diogu ETEei eta startupei material aurreratuetan produktuak eta aplikazioak garatzeko”, ziurtatu digu nodoaren koordinatzaileak.

“Material aurreratuen nodotik, teknologia berritzaileak garatzeko, esperimentatzeko eta probatzeko sare bat eskaintzen diogu euskal industriari. Teknologia horiek, aldi berean, praktikoak dira”, dio Ibon Ocañak, “eta horiek aztertzeko hurbilketak egitera gonbidatzen zaituztegu”.

Jar zaitez harremanetan BDIHrekin, zure enpresari gehien interesatzen zaizkion irtenbideak ikertzeko.