“Informazioa kontsumitzeko modua asko aldatu da eta zientziak ere joera horrekin bat egin behar du”

Ana Madinabeitia, Izaskun Alberdi y Vega Asensio,

Artearen eta zientziaren munduen artean diraute bere egunerokotasunean, zientziaren mundua irudiei esker gizarteari modu errazagoan hurbiltzeko. NorArte Estudio-Visual Science euskal enpresa bultzatzen duten Izaskun Alberdi, Ana Madinabeitia eta Vega Asensio zientzialariek argi dute koronabirusaren pandemiak joera areagotu duela eta hurrengo urteetan zientziak gero eta irudi gehiago erabiliko dituela bere aurkikuntzak plazaratzeko.  

Noiz sortu zen NorArte Studio – Visual Science? Zenbat pertsona lan egiten dute bertan eta zer motatako profesionalak dira?  

Estudioa 2011.an sortu zen Vega Asensio doktorearen eskutik, eta 2018.an Izaskun Alberdi eta Ana Madinabeitia batu ziren. Vega eta Izaskun zientzialariak dira eta Ana Artean graduatua, baina hirurak ilustrazio zientifikoan espezializatuak daude: Izaskun eta Ana Ilustrazio Zientifikoan Unibertsitateko espezialistak dira, Vegak, ordea, urteetan zehar autodidakta moduan ikasi du lanbidea.  

Zertan datza zuen enpresa?  

NorArte Visual Science ilustrazio zientifikoko estudio bat da, komunikazio eta dibulgazio zientifikoa hobetzeko kalitate handiko irudiak sortzen aditua. Ondo ezagutzen dugu zientziaren mundua, argitaratzeko prozesua eta erabiltzen diren formatuak; infografiak, animazioak, posterrak, diagramak, memoria grafikoak, eta abar sortzen ditugu. Gure bezeroen artean ikertzaileak, museoak edota dibulgatzaileak daude.  

2020an inoiz baino gehiago hitz egin da komunikabideetan eta gizartean zientziari buruz. Zientziaren inguruko irudien gorakada nabaritu duzuen NorArten?  

Bai, urteekin eskariek gora egiten dutela nabaritu dugu. Bi arrazoi nagusirengatik (1) komunitate zientifikoa bere komunikazio-helburuak betetzeko kalitate oneko irudiak erabiltzea guztiz ezinbestekoa dela konturatu delako eta (2) irudi hauek sortzeko profesional espezializatuen merkatua gero eta ezagunagoa delako, orain dela urte gutxira arte profesional mota honen existentzia ezezaguna zen.  

Aldatzen ari da Euskadin edo mundu mailan zientzia eta berrikuntza komunikatzeko modua? Arlo guztietan bezala, zientzia eta berrikuntzan ere informazio eta lehia handia dago, denok gure publiko objektibora modu eraginkor batean heltzea nahi dugu, beraz, inpaktu altuko formatuak/irudiak bilatu beharra dago. Edukia ez da nahikoa, hau begietatik sartu beharra dago. Beraz, esperimentazio batean gaudela esango genuke, formatu berriak bilatzen non irudia ezinbestekoa den eta adituen arabera, bideoak/animazioak zeregin handia izango duen.  

Etorkizunera begira, zein da zuen ustez gailenduko den komunikazio modua, irudiena edo testuena?  

Bi hizkuntzak beharrezkoa dira, baina orokorrean irudien erabilera handitu behar da  testua osatzeko, hobeto eta azkarrago ulertzeko, hobeto gogoratzeko eta erakartzeko. Formatuaren eta hartzailearen arabera irudi/testu erlazioa aldatuko da: esaterako, herritarrei zuzentzerakoan bisualagoak izan behar gara. Adituei zuzendutako artikulu zientifikoetan berriz, testuek izango dute pixurik handiena, baina irismen handiagoa izango dute eta askoz ulerkorragoak izango dira kalitatezko irudiekin lagunduta doazenean. 

Tokiko enpresa eta erakundeekin lan egiten duzue edo atzerriko proiektuentzat ere irudiak sortzen dituzue?  

Gure bezeroen %60 gutxi gora behera bertakoa da. Estatuan ere hainbat bezero finko ditugu, batez ere Katalunian. Gure inguruan ikerlari eta enpresa ugari ditugu eduki zientifikoak sortzen eta garatzen dabiltzanak. Baina gure arloa, zientziaren komunikazio bisuala, ez dago atzerriko zenbait herrialdetan bezainbeste garatuta oraindik. Hala ere, azken urteotan gorakada eman du bai komunikazio bisualean espezializatzea erabaki dugunon kopuruak eta baita egiten dugun lanarengatik apustu egiten duten ikerlari eta dibulgatzaileen kopuruak ere.  

Zeintzuk dira zuen etorkizunerako erronkak?  

Erronka asko daude, baina gaur egun zientzialarien heziketa grafikoa hobetzea ezinbestekoa ikusten dugu. Beraz, irudiak guk egiteaz gain, zientzialariek euren kabuz kalitatezko diseinuak sortzeko tresnak eta jarraibideak ematen dizkiegu ikastaroen bitartez. Oraingo osasun egoera dela eta, online ikastaroen formatuan murgildu gara guztiz. Bestalde, informazioa kontsumitzeko modua asko aldatu da eta uste dugu zientziak ere joera horrekin bat egin beharko lukeela. Animazioa horretarako formatu ezinhobea dela sinisten dugu, edozein gailutan eta denbora motzean informazio asko transmititzeko aukera ematen baitigu. Horregatik, formatu animatuetan eta interaktiboetan sakontzen jarraitu nahi dugu etorkizunean.