Industria-enpresek mundu mailan ekoitzitako elektrizitatearen % 40 inguru kontsumitzen dute, eta kopuru horretatik, gastuaren bi herenak motor elektriko industrialen kontsumoari dagozkio. Hau da, munduan erabiltzen den elektrizitate guztiaren laurdena baino gehiago industrian erabiltzen diren eta sarera konektatuta dauden motor elektrikoek erabiltzen dute.
Industria 4.0 eta industria-sektoreko eraldaketa digitalaz ari garenean, litiozko bateriez elikatutako aparatuetan pentsatzen dugu, nolabaiteko autonomia ematen baitiete, hala nola elkarlaneko robotak, AGV garraio-ibilgailuak edo IoT gailuak. Baina, ordea, fabrikazio-prozesuetan erabiltzen diren motor gehienak elektrikoak eta entxufagarriak dira. Mota guztien artean, ohikoena korronte alternokoa da, indukziokoa ere deitua, edo urtxintxa kaiola edo asinkronoa. Beste motore industrial mota batzuk serbomotorrak dira, automatizazio prozesuetan oso arruntak direnak, edo korronte zuzenekoak.
Motorlan Fagor Automationen marka komertzial bat da, edozein industria-sektoretarako motor elektrikoen konponketan eta mantentze-lanetan lan egiten duena. Motor horien mantentze-prozesuak edo konponketak egiteko giltzarrietako bat horien kontsumoan eraginkorrak izatea da.
Gaur egun elektrizitatearen prezioa gora doa, eta hainbat administraziok energia-eraginkortasunari laguntzeko planak dituzte. Testuinguru horretan, enpresak sentikorragoak dira horrelako kostuak minimizatzea ahalbidetzen dien edozein ekintzarekiko. Mikel Serrano Fagor Automationeko Nazioarteko Zerbitzuko merkataritza arduradunak azaldu duenez, “araudi espezifiko bat dago, duela urte batzuetatik hona, IE4a, nahitaez bete beharrekoa, saltzen den edozein motor elektriko industrialek eraginkortasun maila bat izan behar duela adierazten duena. Motorrak gero eta eraginkorragoak izatea eskatzen da energia-kontsumoari begira”.
Motor industrialen kontsumoaren efizientzia bilaketa horren ondorioz, enpresa batzuek beren unitateak eguneratzearen edo berregokitzearen aldeko apustua egin dute, nahiz eta jasangarritasunetik haratago, beti izan behar diren kontuan horrek ekar ditzakeen kostuak, Mikel Serranok gogorarazi duenez. “Bezeroaren galdera beti da: ‘Ados, eraginkorragoa den motor bat jartzea eskaintzen didazue, baina jada daukadanak funtzionatzen du, zergatik aldatuko dut eta zenbat denboran amortizatuko dut?’ Eraginkortasun-azterketa bat egin behar da. Guk geuk egiten ditugu azterlan horiek, eta esaten diogu egungo motorra aldatzen badu 2-3 urtetan amortiza dezakeela, edozein denbora dela ere. Batzuetan ez aldatzea gomendatzen dugu, motorra zaharra bada ere, gaizki ez dagoelako. Nolanahi ere, motor elektriko industrialak berregokitzea beti kontuan hartu beharreko aukera da”.
Motor industrial bat zaharra izateak ez du zertan funtzionamendu txarraren sinonimoa izan behar, Fagor Automationeko arduradunak dioenez: “Duela urte batzuk, motorrak nahiko eraginkorrak ziren. Gero, materialen kostuak aurrezteagatik, haien eraginkorrak izateari utzi egin zioten. Eraginkortasuna sakrifikatu zen kostuaren arabera, eta, orain, ingurumenarekiko sentsibilitatearen gai guztiarekin, eraginkortasuna berriro baloratu da. Mantentze egokia duen motor industrial bat betierekoa izan daiteke. Oso bizitza luzea izan dezake”.
Motorlanen helburuetako bat iraunkortasunean eragitea da, eta, horregatik, mota horretako motorrak berregokitzearen alde egiten du. Konponketaz harago, duela urte batzuk webgune bat jarri zuen martxan (www.motorlan.es), erabilitako motorrak saltzeko. “Enpresa batek kentzen dituen motor horiek guztiak, makinak eguneratu dituelako, birmoldaketa bat egin duelako, edo dena delakoa, webgune honetara igotzen ditu, motor hori interesatzen zaion beste enpresa batek haiekin zuzenean harremanetan jarri eta erosi ahal izateko. Kasu askotan, guk geuk erosten ditugu motor horiek, bezero batzuek ordezko pieza gisa eskatzen dizkigutelako. Esan dezagun plataforma kolaboratiboa dela motor horiek guztiak txatarra ez bihurtzeko, balio handia dutelako”, azpimarratu du Mikel Serranok.
Motor elektriko industrialen funtzionamenduari lotutako teknologiak ez dira asko aldatu azken urteotan, baina bai funtzionamenduari buruzko informazioa lortzera bideratutako teknologiak. Sentsoreak, datuen analitika, adimen artifiziala edo mantentze prediktiboa motor horiek erabiltzen dituzten makinei gero eta lotuago dauden kontzeptuak dira, eta horrek eragin handia du, Fagor Automationen Nazioarteko Zerbitzuko merkataritza-arduradunaren ustez, haien energia-kontsumoaren ikuskapenean: “Sentsoreei edo kontsumoen analisiei esker, motorraren datuak jaso ditzakegu, egoera ikusteko, une oro kontrolatuta edukitzen saiatzeko, eta, horrela, mantentze-lan eraginkorrak egiteko. Informazio hori bibrazioek, gastatzen diren errodamenduek eta energia-kontsumo gehiegizkoek eman diezagukete, eta behar baino gehiago berotzen ari dela edo erre egin daitekeela adieraz dezakete. Hori guztia garaiz detektatzea funtsezkoa da, eta datuei esker lor dezakegu”.
Euskadin arreta jarriz, Motorlanek aitortzen du Eusko Jaurlaritzak Ihobe bezalako erakundeen bidez ingurumenaren kudeaketan egindako estrategien garrantzia: “Aspalditik ari dira lan handia egiten ildo horretan. Gida, eskuliburu, diru-laguntza, laguntza… Azken urteotan, guk hainbatetan parte hartu dugu motor industrialen berregokitzeari eta aprobetxamenduari dagokienez. Badakit oso posizio abantailatsua eta oso aurreratua dugula beste autonomia-erkidego batzuekin alderatuta, baita Europan ere. Uste dut Eusko Jaurlaritzak urte batzuk daramatzala energia-kontsumoari eta ingurumenari buruzko sentsibilizazio argian, eta gauza interesgarriak egiten ari direla. Ildo horretan, jasotako babesa eta RIS3 Euskadi estrategiarekin dugun lerrokatzea azpimarratu nahiko genituzke”, ondorioztatu du Motorlanen arduradunak.
4.0 industria, teknologia adimendunak eta material aurreratuak inplementatuz, SPRI Taldearen lehentasunetako bat da, eta hori lortzeko SPRIren aldetik lotura teknologiko bat bezala jarduten dugu, euskal enpresek 4.0 soluzioak eskura ditzaten, hala nola laguntzak eta prozesu osoan zehar arlo horretako profesionalen babesa. Informazio gehiago hemen.
ETEentzako, merkatuak dibertsifikatzeko, atzerriko bekak, nazioarteko lizitazioak, itzuli beharrik gabeko dirulaguntzak esportazioak sendotzeko, ezarpenak egiteko laguntzak edo nazioartekotzeko prestakuntza espezifikoa.
Interesgarria, ezta?