Dronakek hidrogenoz bultzatutako dron bat sortu du, bere hegaldi autonomia lau aldiz gehiago handitzen duena

Fabia Silva, Dronak-eko CEO

Dronak 2015ean sortutako enpresa bizkaitarra da, dronekin lotutako zerbitzuak eskaintzeko eta edozein erabilera espezifikoetarako horrelako aparatuak diseinatu eta fabrikatzeko. Duela aste batzuk bere 15. saria jaso du, bere ibilbideko garrantzitsuenetako bat: Global Business Insight Award saria. Aitorpen horrek erakusten duenez, Dronaken taldeak I+G+b arloan egiten duen lana Euskadiko mugak gainditzen ari da.

Bere azken berrikuntzetako bat hidrogenoaren bidez hegan egiten duen drona garatzea izan da. Eusko Jaurlaritzak Hidrogenoaren Euskal Estrategiarekin lotuta bultzatutako ekimenak ikusita, bizkaitar enpresak bere ekarpena egin nahi izan du, Fabia Silva Dronakeko CEOak aitortu duenez: “Proiektu bat egin dugu zentzu horretan, hidrogenoa ere soluzioa bat izan daitekeela uste dugulako. Gaur egun, dronen hegaldirako litiozko bateriak erabiltzen ditugu, dronak gehienez 45 minutuz hegan egitea eragiten dutenak. Gure hidrogeno-bateriarekin lau aldiz gehiago handitu ditugu hegaldi-orduak. Soluzio guztiz ekologikoa da, hidrogenoa guk sortzen baitugu hondakin-uren bidez, eguzki-plakez elikatutako sorgailu batekin, eta, beraz, sistema osoa, bai sortzekoa bai hidrogenoa bera, erabat ekologikoa da”.

Dronaken I+G+b lanaren beste eredu bat energia eolikoa sortzen duten enpresei zuzenduta garatzen ari diren dron bat da, Fabia Silvak zehazten duenez: “Dron hori berrikuntza handia izango da sektorean, eta pala eolikoen garbiketak sortzen duen inpaktua murrizteko helburu ekologikoan zentratzen da. Proiektu hori Europan aurkeztu nahi dugu, eta sektorean espezializatutako enpresa amerikar batek eskatu du. Euskadin diseinatzen ari gara, etxean, eta, egia esan, sektore eolikoaren arazo handi bat konponduko du”.

Dronak bereziki ingurumenarekin konprometitutako enpresa da, eta “gizarte-berrikuntza jasangarria” deritzona bultzatzen du, hiru oinarrietan zentratuta: pertsonen ahalduntzea, “adimen artifizialak eta robotikak pertsonak laguntzeko duen gaitasuna” eta, hirugarrenik, ingurumen-konpromiso osoa, “non ekonomia zirkularra aplikatzen dugun”, Bizkaiko enpresaren arduradunak azpimarratu duenez. Balio horiek Ecodron deiturikoaren garapenean ere islatzen dira, % 78 material biodegradagarriekin fabrikatuta baitago. “Dronak egiteko erabiltzen ditugun produktuen trazabilitatea oso ondo zaintzen dugu. 3D inprimagailuetan birziklatutako harizpiak erabiltzen ditugu moldeak egiteko eta ondoren fabrikatuko ditugun dronen prototipoa egiteko ere bai. Osagaiak nola birziklatu aztertzen dugu eta biodegradagarriak izatea bilatzen dugu”, gogorarazi du Silvak.

Azken hilabeteetan, dronek leku irekietan pertsonak zenbatzearekin lotutako proiektuetan lan egin du Dronakek, koronabirusaren pandemiaren testuinguruan. Data Collection edo Visual Data erabiliz, doitasun handiko kameren bidez, datuak bildu dituzte lursailen eredu digitalak egiteko edo hondartza jakin batzuetako pertsonen pilaketa-mailak aztertzeko. Edukiera kontrolatzeko tresna oso garrantzitsua da COVID-19 pandemian.

Baina, zalantzarik gabe, dronen erabilera gehien eskatzen duen eremuetako bat zehaztasuneko nekazaritza da. “Ortoargazkiak, modelo digitalak, kartografia, bolumetria, fotogrametria… egiteko upategi askorekin lan egiten dugu. Dagoeneko datu asko ditugu, eta sektoreko beste euskal enpresa batzuekin lanean ari gara dronen beste bi eredu oso berritzaile diseinatzeko: eskala luzeko doitasunezko nekazaritza kontrolatzeko, eta beste bat negutegietarako. Hori da esan diezazukedan guztia, oso proiektu berritzailea delako”, adierazi du CEOak. Horri guztiari proiektua gehitu beharko litzaioke, “Europako enpresa garrantzitsu batekin batera, zuhaitzak ereiteko eta kartografiarako dron bat garatzeko”.

Hala eta guztiz ere, Dronaken negozio-eredua aire-dronen diseinuaz eta fabrikazioaz haratago doa, haiekin lotutako zerbitzuak eskaintzen ditu edo dronak maneiatzeko prestakuntza ematen du. Fabia Silvak aurreratu duenez, urrutitik kontrolatutako robotak garatzen ari da euskal enpresa, uretako eta lurreko azaleretatik mugitu daitezkeenak: “Bi itsas dron ditugu. Batak, uraren gainazalean amerizatzen du eta uraren kalitatearen parametroak neurtzen ditu. Bigarrena urpeko dron bat da, itsas hondoak ikusteko batimetria egiten duena. Eta lurrekoa da diseinatu dugun azken drona. Proba-fasean dago oraindik, baina lurzoru kutsatuak detektatzeko garatu dugu”.

Etorkizunari begira, irailetik aurrera plantillan eta lan-eremuan haztea aurreikusi du Dronakek. Arduradunek atzerrian bulego berriak irekitzeko aukera aurreikusten dute: “Nazioartekotzeari dagokionez, eskakizun ugari ditugu, batez ere Brasileko doitasunezko nekazaritzarako. Eta Estatu Batuetako estatu batzuetan bigarren bulego bat, Dronaken bigarren egoitza bat, ezartzeko eskaera batzuk ditugu, merkatu amerikarrari erantzuteko; izan ere, teknologia handienak hortik datozela uste genuen arren, merkatu amerikarrak behar dituen teknologiak aurkezten ari gara, eta pozik gaude euskal teknologia Estatu Batuetara eramateaz”.

Beste erronka bat da arlo kuantikoa dronetara eramatea; horretarako, hainbat ekimenetan oinarrituko dira, hala nola INNOLAB Bilbaoren eta hainbat enpresa eta prestakuntza-zentroren bultzadetan. “Asko gustatzen zaigu konputazio kuantikoa erronka gisa, eta dronak diseinatzen ari gara sentsorika kuantiko aplikatuarekin. Gure ustez, sentsore kuantikoak lagun diezaguke urrutiko dron bat jaurtitzen, telemetriaren mende egon gabe. Gainera, aurkitu da sentsore kuantiko batzuk gai direla sakonera handiko lur-irakurketak egiteko, eta zenbat eta sakonago iritsi, orduan eta hobeto neurtuko lirateke parametroak, hala nola uren edo lurraren kalitatea”.

4.0 industria, teknologia adimendunak eta material aurreratuak inplementatzea, SPRI Taldearen lehentasunetako bat da, eta hori lortzeko SPRIren aldetik lotura teknologiko bat bezala jarduten dugu, euskal enpresek 4.0 soluzioak eskura ditzaten, hala nola laguntzak eta prozesu osoan zehar arlo horretako profesionalen babesa. Informazio gehiago hemen.