Bio-LED belaunaldi berri bat garatzeko asmoarekin nazioarteko proiektu batean hasi da elkarlanean CIC biomaGUNEk
Naturak argia sortzen du. ‘Aequorea victoria’ marmoken kasuan, proteina fluoreszente batek (GFP)ematen die argia, eta argi hori haien artean komunikatzeko erabiltzen dute. Gizakiek teknologiarekin ordezkatzen dugu argi-ahalmen hori eta horregatik gaur egun LED argi-kontsumoaren merkatua handitzen ari da. Hainbat ikerketen arabera, % 18ko hazkundea egongo da.
Argi-igorleen diodoak (LED) haien energia-eraginkortasunagatik eta haien kostu baxuengatik arrakasta izan dute. Ordea, CIC biomaGUNEk parte hartzen duen nazioarteko proiektuan, itsas animalien proteinetan oinarritutako LEDen belaunaldi berri bat ikertzen ari dira. Proiektua “biologia sintetikoa argiztapen artifizialaren aurrerapenen zerbitzura jartzen aitzindarietako bat” dela goraipatzen dute nazioarteko proiektuaren arduradunek. Proiektuaren helburua biologia molekularrari esker laborategietan argia sortzen duten proteinak erreplikatzea da, bio-LEDak sortzeko asmoarekin.
Marmoken eta beste itsas animalia batzuen proteina fluoreszentearen aurkikuntzaren ondorioz (aurkitzaileak 2008an Kimikako Nobelarekin sarituak izan ziren), ikerketarako bidea zabaldu da. Izan ere, gaur egungo LEDen argi urdina zuria izatera pasa dadin, ‘lur arraroak’ deitutako materialekin sortutako iragazki batzuk behar dira. ‘Lur arraro’ horiek munduko herrialde gutxi batzuetako meategietatik ateratako osagai kimikoen multzoa dira, eta erreserbak mugatuak dira.
CIC biomaGUNE barne duen ArtiBLED proiektu europarraren bultzatzaileek ohartarazi dutenez, erreserba horiek 10 edo 15 urte barru amaitu daitezke, LED argien eskaria handitu delako. Honen ondorioz, alternatiben bila dabiltza. Alternatiba horiek, gainera, birziklagarriak dira -gaur egungo iragazkiak ez bezala-, eraginkorragoak dira eta ez dituzte LEDek sortzen dituzten arazo jakin batzuk.
ArtiBLED (Artificial Fluorescent Proteins for Biological LED) proiektua martxan da “iragazki horiek naturak itsasoaren azpian erabiltzen dituenengatik ordezkatzeko“, eta hurrengo premisan oinarritzen dira: itsasoko lau animaliatik hiruk potentzia handiko argia ekoizten dute proteinen bidez. Dagoeneko proteina naturalak plastikoetan egonkortzea lortu da eta horrela, euren luminiszentzia mantentzen da, bio-LED teknologiaren bidez. Teknologia honek materiala egonkortzea lortzen du, polimero eta gehigarri berriekin.
Ilustración LED. FOTO | M Eugenio Vazquez ChemBioUSC
Gaur egungo erronka laborategi batean proteina fluoreszente artifizialak sortzea da, biologia molekularrari esker. ‘Escherichia coli‘ bezalako bakterien bidez proteinak laborategian sor daitezke. Laborategietan sortutako proteina egonkorragoekin, teknologia hori aplikazio industrialetara eramatea eta gure eguneroko argiztapenean erabili ahal izatea dute helburu.
Ikerbasque-ko ikertzailea den Aitziber L. Cortajarenaren CIC biomaGUNEko laborategiak proiektuan parte hartzen du. Ikerketa kolaboratiboko zentru hau – HYPERLINK “https://www.spri.eus/es/tecnologia/”Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko eragileen sareko kidea eta Basque Research and Technology Alliance-ko (BRTA) kidea da- proteinen ingeniaritzarekin lotutako zatian lanean ari da, geroago proteina ingeniaritzaren inguruko aurrera pausuak iragazki berrietan aplikatzeko.
CIC biomaGUNE parte den proiektu hau lau urteko iraupena du eta biokonputazio, teoria, ingeniaritza biokimiko, kimika, biologia sintetiko eta optoelektronikako hiru herrialdeetako (Espainia, Italia eta Austria) profesionalek osatzen dute.
“Etorkizuneko bio-LEDak sortuko dituen teknologia berri bat garatzeko lan egiten dugu”, azaldu du Cortajarenak. Energia modu hau jasangarriagoa izango da, bere osagaiak birziklatu ahal izango dira eta lurreko material mugatuen mendekotasuna saihestu ahal egingo da. Honelako ikerketa-ildoak irekitzearen garrantzia defendatzen du Cortajarenak: “ekonomia biojasangarri berria garatzeko elementuak izan ahal dira. Material biobateragarriek benetako ekonomia zirkularra lortzea ahalbidetuko digute, teknologia berrien bidez“.
Lotutako albisteak
Lorra, lau hamarkada inguru Bizkaiko nekazaritzako elikagaien kooperatibismoaren funtsezko zutabe gisa
Gaur egun, erakundearen lehentasuna zahartutako sektore honetako erretiroak ordezkatzea da, belaunaldi-erreleboaren bidez.
NudgeXperience Bilbon: CX eta Portaera Zientzien ekitaldia
Zuzendariei eta gerenteei, Cx-eko arduradunei eta berrikuntza eta marketineko profesionalei zuzendua
Innobideak Prestakuntza prestatu zure lantaldea balioan lehiatzeko eta ez prezioan
Euskadiko ETEen % 60k berrikuntzaren alde egiten du, baina gehienek kostua murrizteko edo kalitatea hobetzeko egiten dute eta ez dute benetako abantaila lehiakorra sortzen merkatuan. Alabaina, berrikuntza ez da etorkizunean mantentzeko tresna soila, etorkizunean liderra izateko estrategia baizik. Horretarako, gakoa teknologia ez ezik, pertsonak, estrategia eta egokitzeko gaitasuna ere badira.
Utilmaik tresna industrial aurreratuak diseinatzen ditu ekoizpen industriala optimizatzeko
Bizkaiko enpresak berrikuntza eta ezagutza teknikoa uztartzen ditu funtsezko sektoreetan mekanizazio-prozesuak hobetzeko, hala nola garraioan, makineria astunean eta aeronautikan.
Imanol Rego, Innobasque Berrikuntzaren Euskal Agentziako presidente berria
Manuel Salaverriaren lekukoa hartu du. Salaverriak euskal ekosistema publiko pribatuaren balioa sustatzen jakin du, Euskadi garatzeko bide estrategiko gisa