Elhuyarren itzultzaile automatiko eleaniztuna, doan ordenagailu eta mugikorretarako
Adimen artifizialean eta sare neuronaletan oinarritutako puntako teknologia darabil, eta doan erabil daiteke, bai eus webgunean, bai aplikazioa mugikorrera deskargatuta.
Bost hizkuntza dakizki: euskara, gaztelania, frantsesa, katalana eta galegoa.
Zerbitzu aurreratuak ere eskaintzen ditu: dokumentu formatudunak osorik itzultzea eta bezeroaren sistemetan integratzea.
Gaurtik aurrera, erabilgarri dago Elhuyarren itzultzaile automatiko eleaniztuna, doan, ordenagailu eta mugikorretarako: itzultzailea.eus. Adimen artifizialean eta sare neuronaletan oinarritutako punta-puntako teknologia oinarri hartuta, Euskal Herriko hiru hizkuntza nagusiak (euskara, gaztelania eta frantsesa) eta katalana eta galegoa dakizkien itzultzaile automatiko bat garatu du Elhuyarrek, eta gizartearen eskura jarri du, doan.
Elhuyarren itzultzailea itzultzailea.eus webgunean erabil daiteke, edo aplikazioa mugikorrera deskargatuta. Bai batean eta bai bestean, bost hizkuntza hauen arteko itzulpenak egin daitezke: euskara, gaztelania, frantsesa, katalana eta galegoa. Horretarako, aski da testua dagokion tokian idaztea, emaitza zer hizkuntzatan nahi dugun aukeratzea eta “Itzuli” botoia sakatzea.
Mugikorreko aplikazioaren kasuan, gainera, ez dugu testua aplikazioan bertan idatzi beharrik. Edozer irakurtzen ari garela, testua aukeratu, kopiatzeko botoia sakatu, eta Elhuyarren itzultzailearen ikonoa agertuko zaigu. Haren gainean klik eginda, zuzenean eramango gaitu berak aplikaziora, eta dagokion testu-kutxan idatzita agertuko da kopiatu dugun testua.
Itzultzaile automatikoa garatzeko, teknologiarik berritzaileenak baliatu dituzte Elhuyarreko I+Gko ingeniariek; besteak beste, adimen artifiziala eta sare neuronalak. Erosoa eta erabilerraza da oso, eta, malgua, hala nahi duten bezeroei beren beharren araberako zerbitzu aurreratuak eman ahal izateko. Izan ere, Elhuyarren itzultzaile automatikoaren bidez, dokumentu formatudunak osorik itzul daitezke segundo gutxian, eta sistema edonon txerta daiteke, REST APIaren bidez: itzultzaile profesionalen tresnetan (Wordfast, SDL Trados Studio…), erabiltzailearen webgune eta CMSetan, erakundeen autentifikazio-sisteman (Single Sign On bidez)…
Elhuyarren ibilbidea hizkuntza-teknologietan
Elhuyarrek sorreratik bertatik (1972) izan du hizkuntzak zientziarekin eta teknologiarekin lotzeko bokazioa, eta erreferente da euskararen eta inguruko hizkuntzen tratamenduan. 2002an ekin zion hizkuntza-teknologien arloko ikerketari, Hizking21 proiektuarekin, eta handik bi urtera heldu zion itzulpengintza automatikoari. Geroztik, arlo horretako hainbat proiektutan esku hartu du, eta baita zerbitzuak erabilgarri jarri ere:
- 2007an, sarean jarri zuen lehendabiziko gaztelania > euskara itzultzaile automatikoa, EHUko Ixa ikerketa-taldearekin batera: Matxin. Erregeletan oinarritutako sistema bat zen, kode irekian garatutakoa.
- 2011n, orduko joera teknologikoei jarraikiz, sistema estatistikoetan oinarritutako itzultzailea etorri zen, bi noranzkoetan itzultzen zuena: euskaratik gaztelaniara eta gaztelaniatik euskara.
- 2016an, Ametzagaiña, EHUko Ixa ikerketa-taldea, ISEA eta Vicomtech-ekin batera, adimen artifiziala eta sare neuronalak oinarri hartuta, Modela ikerketa-proiektuari ekin zion Elhuyarrek, eta 2018tik erabilgarri dago eus euskarazko lehen itzultzaile automatiko adimenduna. Gaztelaniatik euskarara nahiz euskaratik gaztelaniara itzultzen du Modelak, eta, kalitatean, asko hobetu dituaurrekoen emaitzak.
Geroztik, ikertzen jarraitu du Elhuyarrek, eta, teknologien arloan nahiz hizkuntzen arloan duen eskarmentua uztartuta, gaztelaniaren eta euskararen arteko itzulpenen kalitatea hobetzeaz gain, beste hizkuntza batzuk ere txertatu ditu bere itzultzaile berrian. Hala, Euskal Herriko hiru hizkuntza nagusien arteko itzulpenak egiteko balia daiteke (euskara, gaztelania eta frantsesa), eta baita katalanezko eta galegozko testuak itzultzeko nahiz sortzeko ere.
Lotutako albisteak

ESGI 188 (European Study Group with Industry) Bilbon izango da 2025eko maiatzaren 26tik 30era
Enpresek problema matematikoak aurkezten dituzte azterketa-taldeak konpon ditzan, askotan modelizazio edo optimizazio moduan.

MEPRO Medical Reproductive Solutions, gizarte-helburu teknologia: ugalkortasun maskulinoa berritzen
Gure helburua osasun-profesionalei eta bikoteei antzutasunaren erronkei aurre egiteko tresna berritzaile, seguru eta eraginkorrak eskaintzea da

Kontsulta irekia: Spri Taldearen laneko prebentzio-zerbitzuak definitzeko zure aukera
Sprik merkatuko aurretiazko kontsulta jarri du abian, lan-arriskuen prebentzioaren eta osasunaren zaintzaren sektorearen benetako beharretara egokitutako lizitazioa diseinatzeko. Horren bidez, operadore ekonomikoen ekarpenak bildu nahi dira, kontratazio-prozesu lehiakor, garden eta merkatuko jardunbide egokienekin lerrokatua egituratzeko.

Aloka, profesionalen artean ikus-entzunezko materiala alokatzeko plataforma
Gipuzkoako startup-ak hainbat ekipo eskaintzen ditu, hala nola kamerak, grabagailuak, mikrofonoak, droneak. Mobile World Congress-eko 4YFN biltzarrean parte hartu zuen, SPRI Taldeak kudeatutako stand batekin, webgunea inbertsore eta bezero potentzialei aurkezteko.

Metagra, mende erdiko berrikuntza automobilgintzarako hotzeko estanpazioan
Bergarako enpresa pieza konplexuen fabrikazioan sendotu da, jasangarritasunaren eta berrikuntzaren alde eginez.

Sustatu berrikuntza-proiektuak zure enpresan Fast Track Innobideak ekimenarekin
Fast Track Innobideak Euskadiko enpresa berritzaileen kopurua handitzeko eta sustatzeko sortu zen. Merkatuan ondasun edo zerbitzu berriak sartu dituzten edo enpresan negozio-prozesuak hobetzen dituzten berrikuntza-jarduerak babesten ditu, enpresa lehiakorrago bihurtzeko.

Jon Ander Egaña: “BASQUE FOOD CLUSTERrek elikadura euskal industriaren sektore estrategiko gisa kokatzea lortu du”
Elikatze-katearen euskal elkartea 150 enpresa eta erakunde baino gehiagoren lehiakortasuna hobetzeko lanean ari da, berrikuntzaren garapenarekin, lankidetza-proiektuekin eta teknologien integrazioarekin.

Siteco, 30 urte automatikoki ordaintzeko makinak ekoizten
Arabako enpresak administrazio publikoarekin eta ostalaritza sektorearekin egiten du lan, eta urteak daramatza nazioarteko merkatuan.

Mecanizados Patro enpresak “fidagarritasuna, segurtasuna eta eraginkortasuna” eskaintzen ditu trenbide-sektorean
Serie laburretarako eta luzeetarako pieza espezifikoak fabrikatzen ditu enpresa arabarrak, doitasun handiko lan-tresna eta makinekin.

Lorra, lau hamarkada inguru Bizkaiko nekazaritzako elikagaien kooperatibismoaren funtsezko zutabe gisa
Gaur egun, erakundearen lehentasuna zahartutako sektore honetako erretiroak ordezkatzea da, belaunaldi-erreleboaren bidez.