Meteo for Energy: energia berriztagarriak sortzeko analitika aurreratua

Amaia Acha-Orbea eta Ibon Salbidegoitia, Meteo for Energyren sortzaileak.

Gaur egun, elektrizitatearen prezioak gero eta garrantzi handiagoa hartzen du ordutegi-tarte desberdinetan eta egun desberdinetan. Teknologia berriek ere arlo horretan laguntzen dute, energia berriztagarriak sortzeko azpiegiturek (eolikoak, termosolarrak edo fotovoltaikoak) sare orokorrean zer elektrizitate-kopuru sar dezaketen jakiteko. Eta hori guztia posible da ‘big data’, analitika aurreratua eta adimen artifizialean oinarritutako teknologiei esker.

Amaia Acha-Orbeak eta Ibon Salbidegoitiak Meteo for Energy enpresa sortu zuten Gasteizen 2013an, hainbat bezeroren beharrei erantzuteko. Amaiak, negozio eta finantza arloan zuen esperientziatik, eta Ibonek, teknologien eta bezeroen ezagutzarekin, merkatuaren azterketa egin zuten eta enpresa bat sortzeko nitxoa zegoela ikusi zuten.

Bere produktua web plataforma bat edo ‘software’ bat da, energia berriztagarriak sortzen dituzten plantei datozen ordu edo egunetan zenbat energia ekoitziko duten asmatzeko aukera ematen diena. “Guk produkzio iragarpen bat eskaintzen dugu, energia berriztagarri edo ez-berriztagarriko planta guztiek hurrengo 24 orduetarako produkzio iragarpena emateko betebeharra dutelako. Beraz, planta ororen helburua da ahalik eta zehatzen ezagutzea zenbat ekoitziko duen. Teknologia fosilekin erraza da, haiek atera edo sortu nahi dutenaren arabera doalako. Arazoa iturri berriztagarri berri horietan zegoen, meteorologiaren, haizearen, eguzkiaren eta hainbat baldintza klimatikoren mende. Guk energia berriztagarriak sortzeko plantei laguntzen diegu, zehazki jakin dezaten zenbat ekoizteko gai izango diren, planten bizitza erabilgarria optimizatzeko eta haien errentagarritasuna hobetzeko”, azaldu du Amaia Acha-Orbea Meteo for Energyko Business Development Managerrak.

Energia sormenaren inguruko iragarpen horiek egiteko, Arabako enpresak datu historiko meteorologikoen analitika aurreratua, eguraldiaren iragarpena denbora errealean, eta beste informazio garrantzitsu batzuen tratamendua konbinatzen ditu, Acha-Orbeak azaltzen duen bezala: “Datu kopuru handiak erabiltzen ditugu. Alde batetik, meteorologia-zentroen informazioa erabiltzen dugu, eta iragarpen meteorologikoak haiekin egiten ditugu. Ekoizpen-planten datu historikoak erabiltzen ditugu, eta adimen artifizialeko tekniken eta ‘machine learning’ -en bidez energia-produkzioaren aurreikuspenak egiten ditugu. Sektore espezifiko bat dago, termosolarra hain zuzen ere, hodei-ganberak dituena; beraz, irudien tratamendua erabiltzen dugu, eta, bestalde, eguzkiaren eremuan Meteosaten satelite-irudien teknologia erabiltzen dugu. Informazio guztia prozesatzen dugu eta 15 minuturo, denbora errealean, Espainian, Europan edo mundu mailan hodeiak zein izango diren zehatz-mehatz jakiteko gaitasuna dugu. Eta, azkenik, guk garatu ditugun eredu iragarleen eta adimen artifizialaren konbinazioarekin, orduz orduko produkzioaren iragarpena egiten dugu merkatuan integratzeko.

Meteo for Energyk lantzen dituen iragarpen meteorologikoen marjinak 15 minututik zortzi egunera bitartekoak dira, bezero bakoitzaren beharren arabera. “Hodei-kamerei eta satelite-irudiei esker, sare-arazoak, biltegiratzea edo banatutako energiak direla-eta hala behar duten proiektuetan, 15 minuturo iragarpenak egin ditzakegu”, Meteo for Energyren Business Development Managerrak azpimarratu duenez. “Baina Europan garrantzitsuena da orduz orduko aurreikuspen bat eskaintzea, merkatuak hala eskatzen baitu. Europan etengabeko merkatuan sartzen ari da, eta orduz orduko produkzioaren aurreikuspena eguneratu dezakezu. Hori oso garrantzitsua da kostuak murrizteko, ezarritakoa baino gehiago edo gutxiago ekoizten baduzu, zigortu egingo baitzaitu. Aurreikuspena eguneratzea eta denbora errealean eguneratu ahal izatea lagungarria da zure penalizazioak txikiagoak izan daitezen. Aipatu denez, Europan aurreikuspen-denbora hori 15 minutura arte aldatuko da”.

Beraz, energia berriztagarrien bidez elektrizitatea sortzen lan egiten duten enpresentzat funtsezkoa da merkatuan zenbat megawatt ordu sartuko dituzten iragartzea. Alde horretatik, desbideratze-kostua energia-ekoizleak energia akastunagatik ordaintzen duen prezioa da, sistema elektrikoak energia osoa handitu behar duenean aurreikusitakoarekin alderatuta. Prezio hori eguneko merkatuko prezioa baino handiagoa da. Meteo for Energyk desbideratze-kostu horren % 50erainoko murrizketak lortu ditu energia termosolarreko plantetan, horiek baitira zailenak iragarpenari dagokionez. “Planta termosolar baterako iragarpen batean, sateliteen eta hodei-ganberen irudien tratamendua egiten dugu, eta hodei horiek eguzki-eremutik zein minututan igaroko diren eta hodei horiek zenbat iraungo duten analizatzen dugu, fluxua gelditu edo murriztu behar duten jakin dezaten”.

Hurrengo 24-48 orduetan merkatuan zenbat energia erabiliko duzun jakiteak duen eragin ekonomikoaz gain, zenbait egun lehenago eguraldiaren aurreikuspena ezagutzea ere garrantzitsua da enpresentzat, instalazioen prebentziozko mantentze-lanak planifikatzeko. Hurrengo orduetan haizerik egongo den ala ez baldin badakizu, agian hori une egokia izango litzateke mantentze- edo garbiketa-lan horiek egiteko. Kasu honetan, zortzi eguneko iragarpenak funtsezkoak dira.

Meteo for Energy munduko liderra da biltegiratzeko planta termosolarretan energia sortzeko aurreikuspenean, eta sektore eoliko eta fotovoltaikoetako bezeroekin presentzia handitzen jarraitzen du. Gaur egun, Arabako enpresak mundu osoko bezeroak ditu, bai Europan, bai Marokon, Hegoafrikan, Hego Amerikan, Arabiar Emirerrietan edo Israelen.

Etorkizunari begira, Amaia Acha-Orbeak azpimarratzen duenez, “Gure helburua, kalitate handiko produktu sendo batekin dagoeneko finkatuta gaudenez, Estatu mailan eta Europa mailan haztea da, bai eremu fotovoltaikoan, bai eolikoan. Sektore termosolarrean liderrak izateak irudi eta berme bat ematen digu, alegia, fotovoltaikoa eta eolikoa ere ona eta doitasun handikoa dela konfirmatzen du”.

SPRI Taldea RIS 3 Euskadi estrategia abian jartzen duen eragileetako bat da, energiaren, fabrikazio aurreratuaren, bio-osasunaren eta nanozientziaren arloetan espezializazio adimenduna bultzatzeko. Informazio gehiago hemen.