Kasperskyren 2021eko otsaileko txosten baten arabera, teknologia zaharkitua duten eta eguneratu gabe dauden Europako ETEek % 53 finantza-kalte gehiago jasan ditzakete segurtasun-arrakala baten kasuan, programak garaiz eguneratzen dituztenak baino. Gainera, Europako konpainia askorentzat oso arazo arrunta da; izan ere, konpainia horien % 44k teknologia zaharkitu motaren bat erabiltzen dute beren TIren azpiegituraren barruan.
Argi dago, beraz, eguneratutako softwarerik ez izateak eragin handia izan dezakeela edozein enpresaren jardueran, ez bakarrik zibersegurtasunarekin lotutako alderdietan, baizik eta aplikazio hori erabiltzearekin, erabilgarritasunarekin, denbora murriztearekin edo kostuak aurreztearekin lotutako alderdietan. Hori da Go4IT Solutions-en espezializazio-eremua, Tecnaliaren ‘spin-off’ bat, 2016. urtearen hasieran Bizkaiko Parke Teknologikoan bere jarduera hasi zuen enpresa. Bere CEOak, Adrián Noguerok, honela dio: “Zaharkituak dauden aplikazioak modernizatzen ditugu. Aintzinako hizkuntza batean idatzita zegoen aplikazio bat, teknologia zaharrarekin egina, modernoagoa bihurtzen dugu. Antzinako programazio-hizkuntza horiek bildu eta bezero bakoitzarentzako transformazioak pertsonalizatzen ditugu. Bezero batek mahaigaineko aplikazio batetik web-aplikazio batera pasatu nahi badu, mahaigaineko aplikazio hori web-aplikazio bihurtzeko behar diren algoritmoak sartuko ditugu”.
Go4ITeko arduradunaren arabera, enpresa batek bere softwarea eguneratu behar izateko arrazoi ohikoenak zaharkitze teknologikoa dira: “Bere garaian oso eraginkorrak ziren aplikazioak, izan ere, funtzionatzen jarraitzen dute, baina, gaur egun, instalazio berrietan, ezin dira saldu. Ezin duzu Visual Basic-en idatzitako aplikazio bat saldu, agian orain dauden ekipoek ez dutelako Visual Basic elementua prozesatuko”.
Aplikazio bat eguneratzeko beste arrazoi batzuk eraldaketa digitaleko eta digitalizazioko prozesuekin dute zerikusia, hau da, kanpotik software horretara sartzeko edo datu-baseak eguneratzeko aukerarekin. Baita aplikazio jakin batzuetatik hildako kodea kentzeko edo ‘software’ hori exekutatzeagatik kostu ekonomikoak aurrezteko ere, Adrián Noguerok zehazten duen bezala: “Adibidez, desagertutako Banco Popularrarekin eraldaketa bat egin genuen. Bankuek programazio-hizkuntza oso zaharra dute. Programazio-hizkuntza berezia zuten, oso zaharra izateaz gain, errendimendu oso txarra ematen zuena, eta horrek kostu asko eragiten zituen, exekuzio bakoitzeko kobratzen baitzen. Egin genuena programazio-lengoaia oso zaharra eraldatzea izan zen, eragiketa-kostuak murrizteko”.
Aplikazioak egokitzeko beste arrazoi bat da lehen bezala finkoak ez diren interfaze bisualetara migratzea, tabletetan eta telefonoetan behar bezala ikus daitezkeen ‘responsive’ interfaze bihurtzeko. Arrazoiak edozein direla ere, hasiera batean, edozein ‘software’ eralda daiteke, betiere iturburu-kodea edukiz gero. “Izan ere, bezeroak, arrazoia edozein dela ere, iturburu-kodea galdu duen egoerekin ere topo egin dugu. Iturburu-kodea galdu baduzu, guk ezin dugu sartu”, ohartarazi Go4ITtik.
Bizkaiko enpresak aurre egin beharreko arazoetako bat aplikazioen hobekuntza-maila eta erabilgarritasuna dira; izan ere, batzuetan, ‘software’ hori erabiltzen duten langileek oztopo bat izaten dute. “Sarritan gertatzen zaigu oso, oso antzinako inguruneetara ohituta dauden langileekin. Horrek esan nahi du aplikazio horren erabiltzaileraren itxaropenari ere aurre egin behar diogula. Aplikazioaren erabiltzaileek, batzuetan, talka garrantzitsu bat aurki dezakete aplikazio modernizatua erabiltzerakoan. Gure bezeroei erabakia hartzen laguntzen diegu. Esaten diegu: ‘Kontuan izan trantsizio hau egiten baduzu arazo honekin topo egin dezakezula eta baliteke dagoeneko funtzionatzen ez duten edo lehen bezala funtzionatzen ez duten gauzak egotea’. Gauza horiek proiektuko lehen bilera teknikoetan erakusten ditugu beti, eta alde onak eta txarrak aztertzen ditugu”.
‘Software’ zaharraren edo zaharkituaren arazoa enpresen eta sektoreen tamainatik haratago doa, Tecnaliaren ‘spin-off’ -etik aitortzen dutenez: “ERP edo CRM erosia duen edozein enpresak du arazo hori neurri handiagoan edo txikiagoan. Zenbat eta enpresa handiagoa izan orduan eta aplikazio zaharragoak dituzte. IBEX 35an adibidez, % 100a horrelako enpresak dira. Ez dut zalantzarik. Ez dut uste denek onartu dutenik, baina uste dut denek dutela. Eta sektore guztietako enpresak dira. Ez da bankan bakarrik gertatzen, aseguruetan pasatzen da, administrazio publiko osoan pasatzen da. Administrazio publikoak 20 urtetik gorako ‘softwarea’ du, eta, jakina, zaharkituta dago”.
Konponbideei dagokienez, aukerak askotarikoak dira, baina Bizkaiko konpainiak azpimarratu duenez, kostuei dagokienez, bere aukera egokiena izan daiteke. “Gaur egun, arazo hori konpontzeko hainbat aukera daude: hutsetik egitea edo aldatzea. Ingeniaritza batek aplikazio berri bat egiten du, lehengo funtzio bera betetzen duena, baina aplikazio desberdina da. Beste aukera zure aplikazioa hartu eta hizkuntza bihurtzen duten transpilatzaileak dira, baina zuk ezin duzu ezer aldatu. Guk eskaintzen duguna bitarteko aukera bat da, zerbitzu pertsonalizatua, baina automatikoa. Kalkulatu dugu eskaintzen dugun prezioa berriz egitearen kostuaren bosten bat eta hamarren bat artekoa dela. Edo are gutxiago. Aurrezki handia da”.
Etorkizunari begira, Tecnaliaren ‘spin-off’ -aren erronketako bat nazioarteko merkatura aurrera pausoa ematea da, “Latinoamerikan eta Erdialdeko Europan merkatuak kontaktatuz”. Beste erronka bat ‘low cost’ soluzio bat garatzea da, antzinako ‘software’ bat duten eta termino ekonomikoetan eraldatu ezin diren enpresa txiki eta ertainei zuzendua. “2022an, espero dut ‘low cost’ produktu horren lehen bi bertsioak antzinako programazio-hizkuntzetara, gure enpresetan oso presente dauden horietara, egokituta izatea ”, iragarri du Adrián Noguerak.
Eusko Jaurlaritzak zibersegurtasuna bultzatzen du euskal enpresetan, Basque Cybersecurity Centerren inguruan gai horri buruzko sare ekonomiko bat sortuz.
ETEentzako, merkatuak dibertsifikatzeko, atzerriko bekak, nazioarteko lizitazioak, itzuli beharrik gabeko dirulaguntzak esportazioak sendotzeko, ezarpenak egiteko laguntzak edo nazioartekotzeko prestakuntza espezifikoa.
Interesgarria, ezta?