Mutualia-k laneko gaixotasunak prebenitzeko tresna gisa aurkeztu dizkie exoeskeletoak enpresei
Euskal mutualitatearen lehentasunetako bat da exoeskeletoak maileguan ematea eta industria sektorean izan ditzaketen abantailak ezagutaraztea
Laneko istripu eta gaixotasunak izan ditzaketen langileei laguntzeaz gain, mutualitateek laneko arriskuen prebentzio arloko beste zeregin batzuk egiten dituzte enpresa txikietan eta laneko istripu asko izaten dituzten edo gaixotasun profesionalen indize altua duten konpainietan. Mutualia-k, adibidez, teknologia berritzaileetan oinarritutako I+G+B-ko konponbideen aldeko apustua egin du. Horren adibide dira industria sektoreari aplikatutako exoeskeletoak. Eta, hain zuzen, exoeskeletoak hartu ditugu hizpide Mutualia-ko Mari Mar Cresporekin (Prebentzio Saileko arduraduna) eta Alberto Sainz de la Mazarekin (Laneko Arriskuen Prebentzioko teknikaria).
Nolako exoeskeletoak daude gaur egun?
Mutualia-n dauzkagunak industriara bideratuta daude. Badaude arlo militarrean erabiltzen direnak, osasun arlokoak eta industrialak. Azken horien barruan ekipo mota desberdinak daude, batzuek energia darabilte eta besteek ez. Lehenengoek bateria elektrikoak dauzkate eta horien bidez lortzen dute mugimendua eragiteko energia, baina astunagoak eta garestiagoak dira, eta bateriak nahiko maiz kargatu behar izaten dira. Bigarrenek, alegia Mutualia-n dauzkagunek, ez dute bateriarik, eta sinpleagoak eta merkeagoak dira. Bi motatako exoeskeletoak dauzkagu: bizkarraldeak indarra egin behar duenean laguntzen dutenak, eta besoak jasota egin behar diren lanetan laguntzen dutenak.
Zein abantaila eskaintzen dizkiete exoeskeletoek enpresei?
Exoeskeletoak aukera ona izan daitezke zenbait postutako lan-baldintzak hobetzeko, baina kontuan hartu behar da ez dutela balio denetarako. Ezer baino lehen, ongi aztertu behar da zein lanpostutan inplementatu nahi den eta zein eragozpen fisiko egon litezkeen. Era berean, kontuan hartu behar da langileak prest dauden halako gailuak erabiltzeko. Ezin dira langileak behartu. Horrez gain, garrantzitsua da jakitea exoeskeletoak ez direla erabiltzen gehiago ekoizteko edo karga zamatsuagoak mugitzeko. Beren helburua ez da produktibitatea handitzea, baizik eta langileen nekea eta akidura murriztea eta lesioak saihestea.
Helburutzat hartu duzue exoeskeletoen abantailak ezagutaraztea eta, hori dela eta, maileguan utzi dizkiezue hainbat enpresari erabil ditzaten. Zein da zuen balorazioa?
Urtebete igaro da lehen exoeskeletoak erosi genituenetik, eta prozesu honek denbora eskatzen du. Maileguan utzi dizkiegu enpresei eskatu dizkigutenean. Batzuek probatu dituzte, ikusi dituzte abantailak eta desabantailak, eta erabaki dute erostea ala ez erostea. Guk ez ditugu exoeskeletoak saltzen, soilik mailegatu. Gero, enpresa batek erosi nahi baditu, harremanetan jar liteke saltzaileekin. Guretzat esperientzia hau baliagarria izango litzateke lortuko bagenu bizkarraldeko edo sorbaldetako lesioek eragindako absentismoa murriztea edo langilea gustura egotea ekipoa erabiltzean. Dena den, arrakasta etorkizunean iritsiko da. Oraindik goizegi da esperientzia hau baloratzeko.
Nolako harrera izan du exoeskeletoen abantailak ezagutarazteko proiektu honek enpresen artean?
Exoeskeletoek harrera ona izaten dute, enpresei asko gustatzen zaizkie, baina konplikatua da gailu hauek martxan jartzea, konpainiek ez dituztelako ondo ezagutzen eta ez dakitelako benetan egokiak diren ala ez lanpostu zehatz baterako. Adibidez, bizkarraldeko exoeskeletoa aproposa da kargak manipulatzeko, baina ez du balio langileak maiz makurtu behar badu edo orgatila batean edo beste ibilgailu batean ibili behar badu. Horrelakoetan, langileak denbora guztian ibili beharko luke exoeskeletoa janzten eta eranzten, eta hori gogaikarria da. Kontua ez da ez litzatekeela ona izango, baizik eta aproposa dela beste lanpostu mota batzuetarako. Enpresa batzuek ezin izan dituzte inplementatu, ez zirelako ongi egokitzen lanpostura. Gure helburua da enpresei exoeskeletoen mundua hurbiltzea, kontzeptuarekin ohitzen has daitezen. Eskura jartzen dizkiegu probatu eta ezagutu ditzaten.
Zein urrats gehiago ari zarete ematen exoeskeletoen arloan?
Exoeskeletoen arloa gure lehentasunetako bat da. Maileguan utziko dizkiegu enpresei eta, horrezaz gain, laguntza eskainiko diegu inplementatzeko. Laguntasuna eskaini nahi diegu tresna hauek ongi ezagutzen dituzten profesionalekin, zeintzuek gomendioak emango baitizkiete jakin dezaten nola erabili behar diren, nola aukeratu behar den tresnak probatuko dituen jendea, eta nola egin behar diren probak lanpostutik kanpo, tresnak bertan erabiltzen hasi baino lehen.
Bestalde, lanean gabiltza Tecnalia-rekin horrelako ekipoetan sentsoreak jartzeko, eta horrela aztertzeko nola erantzuten dion gorputzak exoeskeletoaren erabilerari. Gaur egun ez dago azterlan kontrastatu edo zabaldurik exoeskeleto mota desberdinek industria sektorean duten inpaktua ezagutzeko, eta horixe da Tecnalia-rekin batera egiten ari garen lanaren helburua. Abantailak kuantifikatu nahi ditugu, jakin exoeskeletoen erabilerak ondorioak ote dituen karga gorputzeko beste eremu batzuetara eramateagatik, eta kuantifikatu nahi dugu, orobat, epe luzean zein ondorio dituen langilearen osasunean.
Exoeskeletoez aparte, beste zein teknologia aplikatzen dituzue Mutualia-n laneko arriskuen prebentziorako?
Bilboko klinikan badugu biomekanikako laborategi bat, aitzindaria Espainian eta Europa osoan. Kamerak eta sentsoreak erabiliz, gai gara ahalegin zehatz batzuek bizkarraldean edo lepoaldean duten inpaktuarekin lotutako parametro desberdinak neurtzeko.
Halaber, antzeko beste sistema bat daukagu mugimenduak atzemateko gorputz-adarretan kokatutako sentsoreekin, zeina baliagarria baita gorputz, lepo, buru edo goialdeko gorputz-adarren abiadura, azelerazioa eta posizioa identifikatzeko. Informazio horrekin posible da lanpostu zehatz bateko ahaleginak aztertzea edo artikulazioen mugimenduekin lotutako patologia baten jatorria identifikatzea.
Badaukagu orobat adin simulagailu bat. Pertsona batek soinean jartzen duenean, dituenak baino urte gehiago dituela simulatzen du artikulazioen mugikortasuna, zentzumenak, ikusmena edo ukimena aldatuz. Simulagailuak zamadun elementuak ditu, zeintzuek mugitzea eragozten baitute jakiteko erabiltzaileak nolako mugikortasuna izango duen etorkizunean, adibidez objektu bat hartzean, zerbait manipulatzean edo aulkitik altxatzean. Simulagailu horren bidez jakin nahi da zeintzuk diren pertsona nagusien mugak, lanpostuak ebaluatu edo egokitzeko.
Gainera, gure kliniketako medikuek tabletak erabiltzen dituzte pazienteak ebaluatzeko. Tablet horietan agertzen dira bizi-konstanteak, medikazioa, tratamendua, eta baita ere lesio edo zaurien argazkiak, eboluzioa jarraitu ahal izateko. Zerbitzu horri esker, 2018an Euskalit-en Kudeaketa Aurreratuko Euskal Saria jaso dugu Bezeroen atalean.
Lotutako albisteak
IDDTEK: “Industriaren eta talentuaren arteko lotura gara”
Orain 20 urte Irene Rodríguez donostiarrak sortu zuen ETEa ingeniaritza arloko outsourcingean erreferentea da eta sektore estrategikoetan lan egiten duen talde sendoa eta proiektuak ditu abian.
NAW: “Gure abantaila lehiakorra 10 urte bitarteko kirol-oinetako minimalista eskaintzea da”
Silvia Echeverríak, NAWren sortzaileak, oinetako minimalistak postura-osasunean eta garapen biomekanikoan haurtzarotik helduarora arte nola eragin dezakeen azaltzen du.
Ezarri Mosaicos: “Enpresa baten egunerokoa lehiatzea, ikertzea eta bezeroei erantzunak ematea da”
Gipuzkoako enpresaren beirazko diseinuak 100 herrialdetan baino gehiagotan daude, eta nazioarteko transakzioak haren negozio-zifraren % 70 dira
Begoña San Miguel: “Oja-Remen trokelen diseinua menderatzea bilatzen dugu kalitatezko piezak prezio lehiakorrean eskaintzeko”
Ia 60 urteko ibilbidearekin, Gernikan sortu eta Zornotzan egoitza duen enpresak berrikuntza teknologikoaren eta dibertsifikazioaren alde egin du, estanpazio metalikoaren sektorean hazten jarraitzeko.
Naberan Sareak: “Hazinnovak enpresan pertsonen arteko harremanak hobetzen lagundu digu”
Gipuzkoako enpresak itsasorako arraste-sareak fabrikatzen ditu berrikuntza-elementu ugarirekin, artisau-lana eta teknologia aurreratua konbinatuz.