Trebe, euskarazko, galegozko edo katalanezko ahotsak itzultzeko, transkribatzeko eta sintetizatzeko aukera ematen duen lehen plataforma

Gipuzkoako startup hau Vicomtechetik eratorritako enpresa gisa sortu zen eta adimen artifizialarekin lan egiten duten programatzaileek osatzen dute.

Trebe 2021aren amaieran sortu zen, baina 2022aren hasieran hasi zen lanean. Vicomtech, Donostian egoitza duen eta BRTAren parte den, Artificial Intelligence, Visual Computing & Interaction teknologietan espezializatutako Zentro Teknologikoaren, spin-off gisa jaio zen. Enpresako CEOak, Xabier García de Kortazarrek, dioen bezala, “hizketaren eta hizkuntzaren teknologiei dagokienez, Vicomtech heldutasun-mailara iritsi zen, eta ez zen garapen teknologiko hutsa, zerbitzu bat ematen ari zen, produktu bat eskaintzen ari zen”. Izan ere, EiTBko azpitituluetako asko edo Eusko Jaurlaritzako itzultzaile neuronala bertatik ateratzen dira.

Hala, pentsatu zen zentro teknologiko batetik ez zela euskarria, zerbitzua, mantentze-lanak edo bertsio berriak egin behar; hortaz, Trebe sortu zen. Are gehiago, Vicomtech-en profilak ikerketara bideratuago daude, eta zuzendariak dioenez, “bakoitza bere teknologian oso aditua da, bere algoritmoa eboluzionatzeko interesa du, artearen egoeran eta argitalpenak egiteko”. Gaur egun, enpresak zazpi pertsonako talde berria du, baina lehenagoko esperientzia handikoa. “Hau adimen artifizial hutsa da. Denok gara programatzaileak“, dio García de Kortazarrek.

Trebek hiru teknologia hartu ditu Vicomtech-etik: itzulpena, non testuak, formatuak dituzten dokumentuak edo azpitituluak barne hartzen dituen; transkripzioa, bai offline, bai denbora errealean; eta ahotsaren sintesia, besteak beste, testuak lokutatu, klonatu edo ahotsak bihur ditzakeena. Izan ere, García de Kortazarrek dioenez, enpresak transkripzioan bertan ditu “proiektu interesgarrienak eta desberdinenak”. “Gaur egun, Trebe udalbatzarretan, telefonoguneetan edo ekitaldietan dago”, ziurtatzen du enpresako CEOak. Gainera, ahots-sintesian pertsonaia historikoak klonatzera iritsi da.

“Hau irakurrita, jendeak pentsatuko du Amazonek edo Googlek dagoeneko eskaintzen dituztela zerbitzu horiek, baina guk beti esaten dugu Trebe lau puntutan bereizten dela”, dio García de Kortazarrek. Lehenik eta behin, Trebek bere teknologiaren kontrol osoa du. Horrela, ereduak erabilera-kasuetara egokitu ditzake. Adibidez, ez da gauza bera judizio bat edo erradiologia-txosten bat transkribatzea. Hiztegia guztiz desberdina da. Bigarrenik, enpresak bezeroaren etxean azaldu dezake bere teknologia. Horrek, batez ere, oso datu sentikorrekin edo datu konfidentzialekin lan egiten duten enpresentzat balio du. Hirugarrenik, Treberen teknologia PUZ batean exekutatu daiteke GPU beharrik gabe. “Horren ondorioz, azpiegitura askoz ere merkeagoa da. Izan ere, puntu hau aurreko bien gaitzailea dela esango nuke. Azpiegitura merkeagoa denez, errazagoa da bezeroak bere etxean erabiltzea, eta bere etxean instalatzean errazagoa da modeloak egokitzea”, dio zuzendariak. Eta, azkenik, hizkuntza koofizialen estaldura du. Horrela, espainiera, frantsesa eta ingelesaz gain, euskara, katalana eta galiziera ere bere teknologian txertatuta ditu.

Bi urteko historia laburrean, Trebek baditu hainbat bezero, hala nola EiTB, EJIE, Irekia, Eusko Legebiltzarra, Bizkaiko eta Gipuzkoako Foru Aldundiak, Zugaztel, Deustuko Unibertsitatea, Nafarroako Unibertsitate Publikoa, Spica, NireStream, Mutualia, Guggenheim Museoa edo Gureak. Gainera, itzulpengintzaren alorreko enpresekin ere egiten du lan. “Eskuzko itzulpena egiten dute, baina aurretik itzulpen automatikoa egiten dute, eta gero haiek gure itzulpenaren gaineko post-edizioa egiten dute”, dio Trebeko CEOak.

Etorkizunari begira, haztea da bere helburu nagusia. “Orain inbertsio-errondetan gaude, gaitasun eta muskulu gehiago izateko eta jende gehiago kontratatzeko. Alderdi komertziala indartu nahi dugu batez ere “, ondorioztatu du Garcia de Kortazarrek.

SPRI Taldearen helburuetako bat euskal enpresen eraldaketa digitala da. Besteak beste, Smart Industry, BDIH Konexio, Zibersegurtasun Industriala, Enpresa Digitala edo Inplantalariak laguntza-programen bidez bultzatzen du. 