CTA hidrogeno bidezko hegazkinaren fuselajearekin ari da lanean
Teknologia Aeronautikoen Zentroari (CTA) buruz hitz egitea hegazkinen Arabako enpresa bati buruz hitz egitea da. Miñaoko teknologia Parkean du egoitza eta hasieratik sektore aeronautikoarekin estu lotuta dago. Une hauetan, Europako Faster H2 proiektuan murgilduta dago. Proiektu horren helburua da isurpenik gabeko hegazkin bat lortzea, hau da, klima neutraltasuna sustatzea sektore horretan. Horretarako, CTA hidrogeno bidezko hegazkinaren fuselajea garatzen ari da zehazki, enpresa-partzuergo batek 150 eta 250 bidaiari artean hartzeko sortu nahi duen egitura “ultraefizientea”, azaldu du Ander Muñozek, CTAren proiektuen arduradunak, Made in Basque Countryren mikrofonoetan.
Zein da CTAren jardueraren nukleoa?
Zentro teknologiko aeroespaziala gara eta material aeroespazialetan, egituretan eta I+Gko jardueraren osagarri handia duten sistemetan espezializatutako zentro teknologiko aeroespaziala da gurea. Teknologia horiek entseguen bitartez baliozkotzen dira batez ere, eta, horretarako, aeroegituretan, osagarri espazialetan, sistemetan (hidraulikoak, pneumatikoak…), entsegu-bankuen garapenean, su bidezko entseguetan, eta entsegu fluidodinamikoetan (haize-tunela) espezializatutako laborategiak ditugu.
Eta isurpenik gabeko hegazkintzatik gertu gaude?
Galdera zaila da… Aeronautikan, giza jardueren deskarbonizazioarekin lotutako arlo guztietan bezala, zati bat teknologien garapenaren mende dago, baina zati bat da errentagarritasun ekonomikoa eta/edo borondate politikoa. Lehenengoaren kasuan, uste dut teknikoki egingarriak diren isurpenik gabeko hegaldi libreetatik gertu gaudela, baina teknologia horiek orokortu eta gure aireportuetan hidrogeno bidezko hegazkinak ikusi arte urte asko igaroko dira. Kontuan izan behar da diseinu berrien segurtasuna bermatzeko eta ziurtatzeko prozesuak luzeak eta konplexuak direla.
Zein da Faster H2 proiektuaren helburua?
Helburu nagusia da oinarrizko teknologiak baliozkotzea, aukeratzea, ontzea eta frogatzea, eta egitura eta egonkortzaile integratuak, ultraefizienteak eta hidrogeno bidez elikatuak integratzea, irismen labur eta ertaineko hegazkin ultraefizienteentzat.
Eta CTAk zer rol du proiektu horretan?
CTAk parte hartzen duen lan-paketean hegazkinaren isatsaren efizientzia aerodinamikoa hobetzeko elementuak garatzen ari dira. Horretarako, alde batetik, erro bikoitzeko norabide-lema bat (NLR) diseinatzen ari gara, eta, bestetik, plasma eragingailu bat (DELFT+INTA). CTAren Haize Tunelean entseatuko dugu hori eta horretarako aipatutako garapenak integratu ahal izateko eredu aerodinamikoa diseinatu eta eraiki beharko dugu.
Ikerketa-lerro horrek noiz arte irautea espero da?
Faster H2 proiektuak hiru urteko iraupena du (2023-2025), baina, ziurrenik, teknologia horien ikerketarekin eta garapenarekin jarraitu beharko da isurpenak murrizteko helburuak bete ahal izateko.
Hidrogenoak, erregaiarekin alderatuta, hegazkin baten egituran duen garrantzia espazio kontua delako?
Hegazkin konbentzionalek kerosenoa erabiltzen dute motorretan. Erregai hori likidoa izaten da baldintza normaletan eta hegazkinaren hegoetan biltegiratzen da. Hidrogenoak masa-unitate bakoitzeko energia-dentsitate oso handia duen arren, dentsitate oso baxua du; hortaz, kopuru nahikoa metatzeko presio oso handiko (700bar) depositu handiak behar dira eta aparailuaren egituran integratu behar dira.
Lotutako albisteak
Surphasek merkatuan parekorik ez duen teknologia garatzen du eta gatzgabetzeko planten eraginkortasuna handitzea lortzen du
Donostiako ETEak, Europako Batzordearen 2,5 milioiko dirulaguntza lortuta, iragazkien egoera aurreikusten du denbora errealean; hala, geldialdi teknikoen % 60 murrizten du
Lufe: “Bezeroaren esperientzia modu aktiboan entzutea da hobetzen laguntzen dizuna”
Enrique Arrillagak duela hamar urte sortu zuen % 100 Euskadiko lehengaiez diseinatu eta fabrikatutako altzarien enpresa, eta dagoeneko hainbat herrialdetara saltzen du, hala nola Frantzia, Italia eta Portugalera.
Saitec: “’Offshore’ energia eolikoa independentzia ekonomikorako aukera da Europarentzat”
Javier Urgoiti Bizkaiko ingeniaritza-enpresaren bazkide sortzaileak nabarmendu du Euskadiko industriak potentziala duela sektore estrategiko hori erakartzeko
ScrapAd: “Sektorea digitalizatu nahi dugu ekonomia zirkularra bizkortzeko eta metal birziklagarriak baztertzea saihesteko”
Enpresa gipuzkoarrak, Sara Montesek eta Samuel Ruiz de Lorenzok sortuak, end to end formula eskaintzen du 125 herrialde baino gehiagotan hondakin metalikoen salerosketarako: kontratuak, dokumentazioa eta logistika kudeatzeaz arduratzen da, saltzailearen instalazioetan materiala biltzea eta erosleari entregatzea ziurtatuz.
Fivemasa: “Isurien kontrola ingurumenerako onuragarria izateaz gain, lehiarako abantailak ere eskaintzen ditu”
Mende erdi baino gehiagoko historiarekin, enpresa bizkaitarra airearen kutsadura kontrolatzeko makinen diseinuan, ingeniaritzan, fabrikazioan eta muntaketan espezializatu da, eta hainbat kontinentetara iristen da, Europan gero eta garatuagoa den araudia ahaztu gabe.
CRH, eraikuntzan soluzio jasangarriak eskaintzen dituen multinazionala
Elena Guede exekutibo arabarrak zuzentzen du Irlandako enpresaren jasangarritasuneko estrategia
PepsiCo-ren Arabako lantegia zero emisio garbi dituen lehenengoa izango da taldean
Proiektuak 5 milioi euroko inbertsioa izango du, eta 2019tik Etxeberri-Ibiñan berrikuntza- eta jasangarritasun-proiektuetan inbertitutako 27 milioiri gehitu behar zaio
Mikel Lasa (EIT InnoEnergy): “Startupak funtsezkoak dira mugikortasunaren sektorea eraldatzeko”
Europako erakundeak enpresak bizkortzen ditu eta energia jasangarriaren berrikuntza bultzatzen du, eta hiru arlo nagusitan espezializatuta dago: bateriak, azken miliako hiri-mugikortasuna eta pertsonen eta merkantzien distantzia luzeko desplazamendua.
Egoingo lau proiektutatik bat atzerritik iristen da dagoeneko
Egurraren arloko taldeak 25 milioi euro inbertitu ditu Legutioko fabrika moderno batean eta Europa hegoaldeko lidergoa finkatu du
Enforced Group: “Areto garbiak diseinatzen ditugu, txertoak eta proteina alternatiboak garatzeko”
…