IK Ingenieríak enpresei beren diseinu eta produktuetan ingurumen-aldagaia txertatzeko aukera ematen die

Ekonomia zirkularra, ingurumen-aztarna edo ekodiseinua sektore industrial orotan gero eta gehiago entzuten diren hitzak dira. Bai enpresek, bai bezeroek, enpresa-jarduera gero eta erresilienteagoa eta aldaketa klimatikoari egokituagoa izatea dute helburu, ingurumenean duen inpaktua txikitu dadin. Interes hau gora doa, baina zerbait berria da; horregatik, konpainia ugarik laguntza teknikoa behar dute ingurumen-aldagaia beren produktuak diseinatzeko eta garatzeko prozesuan txertatzeko.

IK Ingenieríak, Basaurin egoitza duenak, bere jarduera 2004an hasi zuen. Ideia bere bi sortzaileek, Rubén Carnerero Acosta eta Francisco Campo Rámila-k, ‘Ekodiseinu Gela’ izeneko ekimenean parte hartu ondoren sortu zen, Ihobe Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoak; Bizkaiko Foru Aldundiaren DZ Diseinu Zentroak; eta Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoak (UPV/EHU), non Ingeniaritza Industriala ikasten zuten, antolatutako ekimena. Ingurumena, ekodiseinua, ekoetiketatzea eta, oro har, ekoberrikuntza bezalako gaietan prestatu ziren. Ikasketak amaitu ondoren, gai horietan lan egin zuten hainbat euskal enpresatan.

Urte bat geroago, IK Ingeniería (‘Ingurumenaren Kideak’) sortzea erabaki zuten. Hasieran, jarduera-eremua “Euskadin ardazten zen, beren jardueran ekodiseinuko irizpideak txertatzen hasi ziren enpresa horientzat lan egiten, oro har altzarien sektorekoak edo sektore elektriko-elektronikokoak eta makina-erremintakoak, batez ere Ihobek eskainitako zerbitzuen bidez, laguntza tekniko gisa jarduten baikenuen haientzat”, azaldu du zuzendari kudeatzaileak, Francisco Campok.

Hala ere, bere jardueraren 15 urte baino gehiagotan bere horizonte geografikoa zabalduz joan dela dio, orain estatu mailako bezeroak izan arte, batez ere, eta baita nazioarteko ehuneko esanguratsu bat ere. “Gure jarduera-sektoreak ere handitu ditugu, ia industria-sare osoa estaltzeko (metal-mekanikoa, nekazaritzako elikagaietakoa, energetikoa, automobilgintza, trenbidekoa, eraikuntzako materialak, telefonia, ontziak, ekipamendu elektrikoa, ehungintza…)”, gaineratu du Campok.

Ik Ingenieríak eskaintzen dituen zerbitzuen tipologia bezeroen beharretara ere egokitu da, eta gaur egun produktuen eta zerbitzuen ingurumen-inpaktua kuantifikatzen espezializatuta dago (bizi-zikloaren azterketa, ingurumen-aztarna, produktuaren ingurumen-adierazpenak, karbono-aztarna, aztarna hidrikoa), “baina ekonomia zirkularreko eta, oro har, jasangarritasuneko jardunak zehazten ere lan egiten du”. Izan ere, zerbitzu gehiago eskaintzen dituzten beste aholkularitza-enpresen aurrean, bizi-zikloaren azterketako metodologiak erabiltzea “horien aplikazioan aitzindariak izatea ahalbidetu digu, ekodiseinuko proiektuetan eta gaur egun ekonomia zirkularraren eremuan produktuaren ingurumen-adierazpenak garatzeko”.

Francisco Campok ziurtasunez baieztatzen du enpresen aldetik interes gero eta handiagoa dagoela ingurumen edo jasangarritasunaren arloan. “Enpresa sortu genuenean, askok ingurumena hobetzeko jarduketen aldeko apustua egiten zuten, baldin eta laguntza ematen zien finantzaketa-programa bat bazegoen, ez baitzen benetako beharra. Hala ere, azken bi edo hiru urteetan, gurekin harremanetan jartzen diren bezeroek, bai publikoak zein pribatuak, merkatuak ezarritako benetako premia dutelako egiten dute; izan ere, merkatuak berak eskatzen ditu ingurumen-inpaktu txikiena duten produktuak“.

Zuzendariaren ustez, arrazoia argi dago: “Gero eta gehiago jabetzen gara ingurumen-arazoaz, eta bai azken bezeroak, bai bezero industrialak berak, konpromisoak hartzen ari dira ahalik eta gehien txikitzeko (karbono-neutraltasuna data jakin baterako, material birziklatuaren ehuneko jakin bat gehitzea, material eta substantzia jakin batzuk erabiltzeko debekua…)”. Produktuaren Ingurumen-Adierazpenen arloan bakarrik, 2008an urtean bat edo bi garatzetik, une honetan 30 baino gehiagotan lanean aritzera igaro dira.

Arlo horrekin batera, IK Ingenieríak beste bostetan antolatzen ditu zerbitzuak: Bizi-Zikloaren Analisia, Ingurumen-Aztarnak, Ekodiseinua, Ekonomia Zirkularra eta Prestakuntza. Helburua bakarra da: bezeroei laguntza teknikoa ematea, beren produktu, zerbitzu eta erakundeen ingurumen-inpaktua neurtzen eta jakinarazten lagunduz, bai eta hobekuntza-jarduerak garatzen ere, ekonomia zirkularreko estrategiak, sentsibilizazioa eta langileen gaikuntza aplikatuta.

Arlo horretan, industrian gero eta oihartzun handiagoa duten bi kontzeptu daude. Horietako bat ekonomia zirkularra da, eta Camporentzat “beharrezkoa da industria lehiakorragoa izan dadin. Baliabideen eskasia errealitate bat da, eta baliabideen erabileraren eraginkortasuna optimizatzea funtsezkoa da fabrikatzen jarraitu ahal izateko. Duela 10 urte zerbait puntuala eta berritzailea zen zerbait, gaur egun gero eta ohikoagoa da enpresetan, eta etorkizun hurbilean ezinbesteko bihurtuko da”, bere ustez.

IK Ingenieríak ekoberrikuntza ere oso gogoan du, honela definitzen duen kontzeptua: “Ordezkatzen dituztenak baino jasangarriagoak diren produktu edo zerbitzu berriak sortzea. Horiek haiei lotutako ingurumen-arazoak aztertzetik eta ingurumen-jarduna hobetzeko proposatzen diren jarduketetatik sortzen dira, eta bizi-ziklo osoan ingurumen-inpaktua murriztea eta/edo baliabide naturalak modu eraginkor eta arduratsuagoan erabiltzea lortzen da”.

SPRI Taldea RIS 3 Euskadi estrategia abian jartzen duten eragileetako bat da, eta Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Planaren ZTBP 2030 barruan Euskadik ikerketaren eta berrikuntzaren alde egiten duen apustu estrategikoa adierazten du.

2030erako ZTBP berriak 3 lehentasun estrategiko ezartzen ditu: Industria Adimenduna, Energia Garbiagoak, Osasun pertsonalizatua. Aldi berean, aukerako 4 lurralde ezartzen ditu: Elikadura osasungarria, Ekoberrikuntza, Hiri Jasangarriak eta Euskadi Sortzailea, eta Zeharkako Trakzio-Ekimenen kontzeptua sartzen du, RIS3 arloen arteko lankidetza bultzatuko duen tresna gisa ulertuta eremu estrategiko zehatzetan, eta Euskadik trantsizio teknologiko-digital, energetiko-klimatiko eta sozial eta sanitario hirukoitzari aurre egin ahal izan diezaion lagunduko dutenak. Deskargatu ZTBP 2030 osoa.