Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasunaren sailburu Mikel Jauregik 2024an industriara bideratutako laguntza-programa nagusien balantzea eman du ezagutzera Gobernu Kontseiluaren bileran. Gehienak SPRI taldearen bitartez bideratu dira. Guztira, 4.100 enpresa baino gehiagok (ETEak gehienak) eta Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko 68 eragilek jaso dituzte onurak. Gainera, 272,3 milioi euroko inbertsio publikoak 745 milioiko inbertsioa eragin du sektore pribatutik.
Sailburuak Gobernu Kontseiluaren osteko prentsaurrekoan adierazi duenez, “Eusko Jaurlaritzak industria gehiago eta hobea sortzeko abian jarri dituen politikek berekin dakarte inbertitutako euro publiko bakoitzeko 2,73 euro inbertitzea enpresek. Euskadi Europan berrindustrializazioaren aitzindari izatea nahi badugu, sektorearen eskutik eta lankidetza publiko-pribatuan oinarritutako industria-politikaren alde egin behar dugu. 2024ko datuak eskuan, ikusten dugu inbertsio publikoak enpresa-inbertsioa bultzatzen duela I+G, eraldaketa digitala, nazioartekotzea edo deskarbonizazioa bezalako arlo garrantzitsuetan”.
Eusko Jaurlaritzaren industria-laguntzen programa nagusiak, gehienak SPRI taldeak koordinatuta, industria gehiago eta hobea sustatzera eta CO2 gutxiago isurtzera bideratuta egon dira 2024an, besteak beste, I+G+B (145 milioi euro), Industria eta Enpresa Sustapena (55,4 milioi), Eraldaketa Digitala (18,6M), Nazioartekotzea eta talentuaren prestakuntza (19,2), Deskarbonizazioa (17,6M), Berrikuntza (12,5) eta Ekintzailetza (4,1 milioi euroko laguntzak). Industrian ardaztutako laguntza horiek SPRI taldeak koordinatutakoetara soilik mugatzen dira, eta horiei Energiaren Euskal Erakundearenak eta Ihoberenak gehitu beharko litzaizkieke.
Inbertsio pribatua bultzatzeaz gain (ia hirukoiztu egiten du publikoa), industria sustatzeko programek 751 lanpostu berri sortzea eta 2.411 finkatzea lortu zuten. Era berean, 58 enpresak jaso dituzte laguntzak emisioen murrizketa bizkortzeko deskarbonizazio industrialeko programetan, gure lehiakortasuna eta ehun industriala mantendu edo hobetuko duen deskarbonizazio adimentsuaren aldeko apustu gisa. Horrela, 10 urteren buruan erregaien kontsumoa 1.232.580 MWh-koa izango da elektrizitatean, 1.106.379MWh-koa gas naturalean, 2.105.000 litro fuel-oliotan eta 7.100.000 litro gasoliotan.
“Industria gehiago, industria hobea eta emisio gutxiago aipatzen ditugunean, inbertsio publiko erabakigarriak eta ausartak aipatzen ditugu, guztiz eraldatzaileak gure ekonomiaren motorra den eta gizarte gisa dugun ongizate maila handia bermatzen duen gure industriarako”, gaineratu du Jauregik.
Laguntza-ildoen balantzeaz gain, inbertsioak erakartzeari buruzko datuak ere eman dira. Izan ere, SPRI taldearen “Invest in Basque Country” arloak, Euskadin atzerriko inbertsio zuzenak erakarri eta mantentzeaz arduratzen denak, 31 enpresa ezartzen lagundu zuen iaz, eta 68,4 milioi euroko inbertsio berriak egin zituzten. Enpresa horien erdiak baino gehiago industria-jarduerarekin lotuta daude, eta horien artean nabarmentzen dira energia-sektorea ( % 14), ABE eta elektronika ( % 13), automobilgintza ( % 12) eta ekonomia zirkularra ( % 11). Enpresa horiek iristearekin batera 258 lanpostu berri sortzea aurreikusten da.
Azkenik, sailburuak jakinarazi du otsailaren hasieran ETEei laguntzeko 2025 programa berri bat aurkeztuko dela, 500 milioi eurokoa.
I+G+B programak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun Sailak 2024an egindako 145 milioi euroko inbertsioaren onuradun izan dira Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko 943 enpresa eta 68 eragile (zentro teknologikoak, unibertsitateak, ikerketa kooperatiboko zentroak, etab.).
Inbertsioa SPRIk koordinatzen dituen hiru teknologia-programen bidez egin da, eta 265 milioi euro mobilizatu dira inbertsio pribatuan.
Horrela, EAEk I+Gren aldeko apustuarekin jarraitzen du. EUSTATek berriki emandako datuen arabera, Euskadik 2023an I+Gn egindako inbertsioa bere maximo historikora iritsi zen, lehen aldiz 2.000 milioi euroak gainditu baitziren (2.002 milioi), aurreko urtean baino 208 gehiago, eta 2022ko erregistroen aldean % 11,6ko hazkundea ekarri baitzuten.
Inbertsio hori BPGaren % 2,16ren baliokide da -serie historikoko daturik onena ere bai- eta horrek aukera ematen dio autonomia-erkidegoari diferentzia murrizteko 27-EBko 2022ko datuarekiko (BPGaren % 2,27).
Industria eta enpresak sustatzeko programak
Era berean, EAEko 293 enpresak jaso dute enpresa eta industria sustatzeko programen onura, 55,4 milioi eurorekin, lau laguntza-programaren bidez. Eusko Jaurlaritzak 751 lanpostu sortzea eta beste 2.411 lanpostu mantentzea, 335,4 milioiko inbertsio pribatua mobilizatzea, eta goi teknologiako 180 makina berri erostea lortu du beste hainbeste enpresatan.
Deskarbonizazio-programa
Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun Sailaren Deskarbonizazio Industrialeko programak 58 enpresari ekarri zien onura 17,6 milioi euroko inbertsio publikoarekin, eta beste 85,6 milioi euroko inbertsio pribatua eragin zuen, hau da, proiektu bakoitzeko batez beste 303 mila euroko dirulaguntza.
Onartutako proiektuetatik 16tan eguzki-panel fotovoltaikoak sartu dira. Gainera, % 82 energia-eraginkortasuneko proiektuetara bideratu dira, % 15 elektrifikaziora eta % 3 energia-eraginkortasuneko eta elektrifikazioko proiektuetara.
58 enpresa horiek ekoizpen-instalazioak berotegi-efektuko gas gutxiago sortzen duten espazio bihurtzeko prozesuetan hasi dituzten prozesuei esker, 10 urtean erregaien kontsumoa 1.232.580 MWh murriztea lortuko da elektrizitatean, 1.106.379mwh gas naturalean, 2.105.000 litro fuel-olio eta 7.100.000 litro gasolio.
Horrela, Deskarbonizazio Industrialeko programari esker, 10 urtetan 1,45 milioi tonako CO2 emisioak saihestuko dira eta aldi horretan bertan lehengaien kontsumoa 467.990 tona murriztuko da; horietatik 363.376 tona kanilako ura izango litzateke. Bestalde, hondakinen kudeaketa 51.389 tonara murriztea lortuko da.
Deskarbonizazio Industrialeko programa hau funtsezko tresna da deskarbonizazio adimendunerantz aurrera egiteko, hazkunde ekonomikoa, garapen industriala eta aurrerapen teknologikoak sustatuko dituena, azken batean, Eusko Jaurlaritza industria-sektorearen eskutik garatzen ari den prozesua. Gainera, programa honek jarraipena izango du legegintzaldian zehar, guztira 100 milioi eurorekin (horietatik 22 2025ean).
Eraldaketa digitaleko programak
Eraldaketa digitala Eusko Jaurlaritzaren lehentasunetako bat da, eta bere laguntza-programekin 1.629 euskal enpresak eta 1.815 proiektuk jaso dute onura, 2024an SPRIk 18,683 milioi euro eman baititu EAEko ETEak digitalizatzeko, sei laguntza-programaren bidez.
Garrantzizkoa da azpimarratzea laguntza-programa horiek guztiek ia 36 milioi euroko inbertsio pribatua ahalbidetu dutela digitalizazioan.
Nazioartekotzeko eta talentua prestatzeko programak
Guztira 394 enpresak eta 582 gaztek jaso dituzte 2024an nazioartekotzeko laguntzak eta bekak. Guztira, 19,3 milioi euro inguru inbertitu dira nazioartekotzeko bost programa eta bi bekatan.
Euskal enpresak atzerrira ateratzeko laguntzak 9,1 milioi izan dira guztira, eta gazteentzako nazioartekotzeko bi bekek 10,1 milioi euroko inbertsioa ekarri dute.
Berrikuntza-programak
EAEko 597 enpresak eta haien 759 proiektuek jaso dute onura, 2024an SPRIk 12,5 milioi euro eman baititu EAEko enpresa txiki eta ertainak berritzeko, hiru laguntza-programaren bidez. Horrela, inbertsio pribatuan beste 23 milioi euro mobilizatzea lortu da.
Ekintzailetza-programak
Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun Sailak ekintzailetza berritzaileko eta oinarri teknologikoko 186 proiektu jarri ditu abian 2024an, SPRIk hiru foru-aldundiekin lankidetzan kudeatzen dituen laguntzen bidez. Laguntza horiek 4,1 milioi euroko inbertsioa ekarri dute.
