Aernnova-k Concorde-ren “oinordeko” den hegazkin supersonikoaren fuselajea diseinatu du
Aerion enpresak Aernova aukeratu du -egoitza Arabako Teknologi Parkean duen enpresa aeronautikoa- erreaktorearen zati kritiko hau garatzeko, zeinak gai izan behar duen 1.700 km/h abiaduran hegan egiteko
Hona hemen proiektu supersoniko baten historia. Negozio-hegazkin bat da, Concorde mitikoaren oinordekoa, eta aeronautikako Aernnova enpresa arabarrak diseinatuko du negozioetarako jet ikusgarri honen fuselaje zentrala. Aerion Supersonic konpainia iparramerikarrak bultzatu du proiektua eta, aurreikuspenen arabera, 2024an hasiko da hegaldi-programa.
AS2 erreaktoreak -horixe da bere izen komertziala- hamabi bidaiarirentzako lekua du eta Mach 1.4 abiaduran egin dezake hegan, hau da, orduko 1.700 km baino gehiago. Aernnova enpresako Harreman Instituzionaletako zuzendari Javier Fernández de Retanak adierazi duenez, muga horiek gainditu ahal izateko, funtsezkoak izango dira konpainia arabarraren talentua eta gaitasuna. Aernnova liderra da aireko egituren diseinu eta fabrikazioan, 4.700dik gora langile ditu eta lanean ari da Espainian, Mexikon eta Brasilen.
Elite ekonomiko eta enpresarialentzako proiektu esklusibo bat al da hau?
Proiektuaren helburuetako bat da hain garesti ez izatea. Egia da business jet bat dela, eta tarifak hegaldi arruntenak baino garestiagoak izango direla, baina ez dira izango garai batean Concorde hegazkinak jartzen zituenen parekoak. Zentzu horretan, hegazkin hau askoz merkeago izatea nahi dugu.
Zergatik uste duzu zuen esku utzi duela AerionSupersonic enpresak fuselaje zentrala bezalako zati garrantzitsu bat?
Jakinarazpen batean adierazi zutenez, gure ibilbidea izan zen gu aukeratzeko arrazoietako bat. Kaudimen handiko enpresa gara gure sektorean, ingeniaritza eta kalitate arloetan ezarri ditugun estandarrei esker; espezialistak gara gauza zailak egiten, eta oso onak gara, orobat, material konposatuen garapenean. Uste dut arrazoi horiek guztiek eragina izan dutela gu erreferentetzat hartzeko.
Zein fasetan dago zuen parte-hartzea?
Dagoeneko lanean ari gara, hogei bat laguneko lantaldearekin Zamudioko Teknologi Parkean, eta beste senior talde batekin Miñaoko bulegoan (Arabako Teknologi Parkean). Oso talentu ona da eta bertakoa gainera, hau da, gure inguruko ingeniaritzetan bildutakoa (Bilbo, Gasteiz…).
Esan liteke AS2 dela Concorde ikonikoaren oinordekoa? Proiektu hark ez zuen esperotako arrakastarik izan hainbat arrazoigatik, zergatik uste duzu lortuko duela honek?
Proiektu hau ere hegazkin supersoniko bat izango da, baina kontzeptua desberdina da Concorde izan zenarekin alderatuta; hegazkin hura duela ia 50 urte diseinatu zen eta edukiera handiagoa zuen, 50 bidaiarirainokoa. Esan beharrik ez dago teknologiak izugarri aurreratu duela harrezkero, AS2 modeloan ikusten den moduan. Material desberdinak izango ditu eta, esan bezala, modu oso desberdinean eraikiko da: oso gutxi kontsumituko du, txikiagoa izango da (12-14 bidaiari) eta, batik bat, askoz zarata gutxiago egingo du. Hori oso garrantzitsua da abiazio supersonikoaren arloan, eta arazo handi bat izan zen Concorde modeloarentzat. Zentzu horretan, AS2 modeloa bereziki eraikita dago soinua arazo bat izan ez dadin.
Horrelako jet batek zenbat denbora beharko luke Foronda-New York arteko bidaia egiteko?
Atlantikoa gurutzatzeko zazpi bat ordu behar badira batez beste, AS2 modeloak lau orduan egingo luke ibilbidea, Forondako pistatik bertatik aireratuta.
Zuen arabera, 2019a urte ona izan zen Aernnova enpresarentzat, hainbat erosketa egin dituzuelarik Txina, Ingalaterra eta Estatu Batuetan. Egon behar duzuen tokian al zaudete?
Saiatzen gara behinik behin, eta nik baietz esango nuke, une honetan egon behar dugun tokian gaudela. Badaukagu ibilbide-orri bat, Boeing nahiz Airbus enpresen proiektu berrietan parte hartzen jarraitu nahi dugu eta, batez ere, apustu sendoa egin nahi dugu nazioartekotzeko. Zentzu horretan, joan den urrian egin genuen gure azken erosketa. General Electric Aviation aireko egituren negozio unitatea erosi genuen Hamble hirian (Erresuma Batua) eta, horri esker, Erresuma Batuan dugun fakturazioa handitu ahal izango dugu 200 milioi eurora iritsi arte.
Txinako aeronautika zergatik ez da hasi zuzenean sektorean lehiatzen Boeing eta Airbus bezalako enpresen ondoan?
Momentuz gure bezeroei laguntzeko bakarrik gaude Txinan. Airbus eta Boeing enpresek eskaera-zorro oso garrantzitsua dute herrialde hartan, eta eurek eskatzen digute laguntzeko. Hegazkinen fabrikazioko merkatuak bere ibilbidea egingo du Txinan, ez dago zalantzarik, baina ez da izango prozesu azkarra. Denbora beharko da horretarako, baina iritsiko da, uste baino lehenago gainera. Horregatik, prest egon behar dugu.
Epe laburrean ikusiko al dugu hegazkin elektrikorik?
Badaude helburu hori lortu nahi duten hainbat programa, besteak beste, Europar Batasunak bultzatutako Clean sky (zeru garbia ingelesez) aeronautika sektoreko I+G-rekin lotutako programa garrantzitsuena. Bere esparru ugarietako batean parte hartzen ari gara, hegazkin elektrikoena delarik horietako bat. Kasu honetan, lau motorreko hegazkin arrunt baten prototipoa garatu nahi da; motorretako bat elektrikoa izango da eta asmoa da ikerketak aurrera egin dezala, ikusteko nola lan egiten duen prototipo horrek. Baina ezin dut ziurtatu uste baino lehen hegazkin elektrikoak ikusiko ditugunik zeruan. Uste dut lehenago iritsiko direla modelo hibridoak, apustu hori ez baita izango auto elektrikoarena bezain azkarra.
Lotutako albisteak
Ibarmia: “Abangoardian egoteko eta prestazio handiko makinen fabrikazioan erreferente izateko lan egiten dugu”
Enpresa gipuzkoarrak berrikuntza teknologikoaren aldeko apustua egin du, ekoizpena optimizatzeko eta lehiakortasuna hobetzeko.
Orai: “Adimen artifizialerako gure neurona-eredua euskarazko aurreratuena da ingurune eskalagarrietarako”
Elhuyarreko adimen artifizialeko zentroak Llama-eus-8B garatu du, eredu fundazionala (adimen artifizial sortzailearen oinarri gisa erabiltzen den eredu-mota), euskara idatzia ulertzea eta sortzea eskatzen duten sistemak garatzeko.
HINEk 50. urteurrena ospatuko du sistema hidraulikoetako munduko lider gisa
Olaberriko enpresak 700 langile ditu eta 200 milioiko fakturazioa, eta industrian eta energia berriztagarrietan espezializatuta dago
Pospoloak eta aterkientzako egiturak egitetik, automobiletarako motelgailuak eta norabide-zutabeak egitera
Hijos de Juan de Garay enpresaren 160 urteko historiak dibertsifikazio berezia izan du eta, gaur egun, zehaztasun handiko hodien fabrikaziorako munduko erreferente bihurtu da
Paturpat: “Produktu naturala egiten dugu, patatarekin errezetak egitean denbora eta kostuak murriztea lortzen duena”
Enpresa arabarra hirugarren fabrikazio-lerro bat instalatzen ari da, etorkizuneko produktu-eskaerei aurre egiteko, eta ekonomia zirkularreko proiektu europar batean parte hartzen ari da.