Cidetec Surface Engineering, Euskadin bakterioen eta birusen aurkako azaleren arloko ikerketaren buru

Naroa Imaz, Cidetec Surface Engineeringeko ikertzailea

COVID-19aren pandemiaren ondorengo testuinguruak agente patogenoen aurrean babesteko interesa asko handitu du. Zentzu horretan, bakterioen aurkako eta birusen aurkako gainazalen eta estalduren eskaria nabarmen handitu da, horiek zabaltzea saihesteko mekanismo bezala. Euskadin, hainbat diziplinatako I+G eragileen arteko lankidetza-proiektu bat arlo horretako ikerketa bat sustatzen ari da: ‘Frontiers 2021’ du izena, eta Cidetec Surface Engineering du buru.

Naroa Imaz Cidetec Surface Engineeringeko ikertzaileak azaldu duenez, “proiektuaren helburua biozientzien eta osasunaren alorrari aplikatutako gainazaleko tratamenduen arloko ikerketa estrategikoaren garapenean sakontzea eta aurrera egitea” da. Diziplina anitzeko ikerketa horrek “gainazalen garrantziaren beste ulermen bat argitzera eramango du, agente patogenoen transmisio-moduaren desberdintasuna nola markatu dezaketen erakusteko, eta horri esker, bakterioen aurkako eta birusen aurkako azalerak lortzeko hainbat estrategiari heldu ahal izango zaie”.

‘Frontiers 2021’ 2021eko martxoan hasi zen, hainbat euskal eragileren eskutik: Tekniker, Tecnalia, MTC, Azterlan, Lortek, CEIT, CIC-bioGUNE, Gaiker eta Euskal Herriko Unibertsitatea eta Mondragon Unibertsitatea. Elkartek proiektu honek helburu orokor bikoitza du: alde batetik, gainazaleko tratamenduen gainazalen eta teknologien esparruan mugako ezagutza zientifiko-teknologikoa sortu nahi du. Horrela, EAEko I+G erakundeen gaitasunak garatu nahi dira bakterioen aurkako eta antibiral kaltegabeak, iraunkorrak eta denboran iraunkorrak diren azalerak sortzeko, hainbat aplikazio mediko eta industrialetarako.

Bestalde, ‘Frontiers 2021’ proiektuak azaleren eremuan identifikatutako erronka estrategiko nagusietako batzuk konpondu nahi ditu, eta, horretarako, “epe ertain-luzera, azalera higieniko kaltegabe, iraunkor eta digitalizatuei buruzko ikuspegia eman nahi du, EAEko industria-sektore bultzatzaileen lehiakortasunerako funtsezko faktore gisa”, Imazek azaldu duenez.

Egungo osasun-egoerak arlo horri are garrantzi handiagoa ematen badio ere, ‘Frontiers. Eremu multifuntzionalak ezagutzaren mugan’ estrategia 2015ean hasi zen. Ordutik, jorratutako ikerketa-ildoei eta lankidetzei esker, “konfiantzazko eta lankidetzako harremanak ezarri eta finkatu ahal izan dira Zientzia eta Teknologiaren Euskal Sarearen barruan, bai eta elkarrekin lan egiteko aukerak ere”, Imazek azaldu duenez. “Horrela, estrategiaren ondorioz, EAEko I+Gko erakunde nagusien arteko lankidetza koordinatzen eta artikulatzen ari den tresna bat hedatu da”.

Orain, ‘Frontiers 2021’ “hasierako fasean dago, eta hainbat bazkide lanean ari dira bakterioen eta birusen aurkako azalerak garatzeko. Gainera, aurrera egin da horien aurkako gaitasuna ezaugarritzeko metodoen garapenean eta optimizazioan”, Imazek dioenez. Bestalde, bakterioek gainazaletara duten atxikipen-indarra zehazteko sistema mikrofluidiko baten lehen probekin hasi da. Proiektuari esker, “Euskadiko lehiakortasuna eta berrikuntza bultzatu nahi dira, eta, ondorioz, bertako ekonomia bultzatu nahi da, gizartearen ongizateari laguntzeko”.

Izan ere, “proiektuaren helburuak bat datoz gainazalen tratamendurako teknologiak erabiltzen dituzten enpresek identifikatutako behar eta aukerekin, Euskadiko klusterren eta enpresa-taldeen barruan baitaude”, Imazek dioenez. COVID-19aren krisiak kontsumo- eta industria-merkatuek agente patogenoen aurrean babesa emateko duten interesa bultzatu du, eta horrek mikrobioen aurkako produktuen garapena sustatu du.

Eta emaitzak bistakoak izaten ari dira, “bai zientifikoki eta teknologikoki, bai ekonomikoki. Nabarmentzekoak dira baterako artikulu zientifikoak argitaratzea, kongresuetara komunikazioak aurkeztea, hirugarrenekin patenteen lizentziak negoziatzea eta industria-transferentziako izaera nabarmena duten lankidetza-proiektu berriak eskatzea”, Imazek nabarmendu duenez. Emaitza gisa, ikertzaileak honako hauek ere baloratzen ditu: “Jardunaldi teknikoak antolatzea, topaketetan parte hartzea, mintegiak eta azaleren arloko ekitaldi garrantzitsuak antolatzea”.

SPRI Taldeak euskal enpresen I+G bultzatzen du tresnekin, aktiboekin, laguntzekin, lantalde eta aliantzekin, ikerketa sustatzeko eta teknologia berriak sortzeko. Hori dena Elkartek, Emaitek edo Hazitek bezalako programen bidez lortzen da, eta horien informazioa hemen dago eskuragarri.