Euskal ikerketa proiektu berri batek 4.0 elikagaien segurtasuna bilatzen du
Elikaduraren Munduko Goi Bileran, 1996an, honela definitu zen elikagaien segurtasuna: pertsona guztiek, une oro, behar adina elikagai fisiko, sozial eta ekonomiko, kaltegabe eta nutritibo, eskura izatea, eguneroko energia-premiak eta elikadura-lehentasunak asetzen dituztenak, bizitza aktiboa eta osasuntsua izateko. “Definizio hori askoz zabalagoa bada ere, egia da, gure gizarte garatuan, elikagaien segurtasunaz ari garenean, batez ere elikagaien kaltegabetasunean jartzen dugula arreta, hau da, jaten ditugun elikagaiek gure osasunean kalterik ez eragitea”, azaldu du Leartiker Esneki Zentroko arduraduna eta ikerlaria den Malen Sarasuak.
Zientziako, Teknologiako eta Berrikuntzako Euskal Sareak Markinako (Bizkaia) erakundea zentro teknologiko gisa izendatu zuen joan den maiatzean. Gainera, Leartiker, elikagaien eta polimeroen teknologian espezializatuta dagoena, Basque Research and Technology Alliance (BRTA) erakundera batu zen uztailean. Denbora honetan, Leartikerrek garapen teknologikoaren alde egindako apustuak, euskal enpresa-ehunaren lehiakortasuna hobetzeko funtsezko tresna den aldetik, sendotzen jarraitzen du, 2021aren amaieratik aurrera burutzen duen TECAM, ‘Elikagaien segurtasuna bermatzeko teknologia disruptiboak’, proiektuarekin, besteak beste.
Elkartek programak finantzatutako proiektu honen helburua da “elikagaien alergenoak eta mikroorganismo patogenoak monitorizatu eta kontrolatzeko irtenbide teknologiko berriak ikertzea, elikagaien balio-kate osoan segurtasuna bermatzeko”, azaldu du Sarasuak. Horretarako, “analisi azkarreko teknologia disruptiboak ikertuko dira, mikrofluidika digitalean eta adimen artifizialean oinarritutako sistemen bidez, alergenoak eta patogenoak in situ eta eramangarria den detekzio-gailu bat lortzeko ereduak sortzea ahalbidetzen dutenak”.
Garrantzia justifikatuta dago: elikagaiek transmititzen dituzten gaixotasunak, oro har infekziosoak edo toxikoak, bakterioek, birusek, parasitoek edo substantzia kimikoek eragiten dituzte, organismoan sartzen direnean uraren edo kutsatutako elikagaien bidez. “Ez da ahaztu behar ezintasun iraunkorra eta heriotza ere eragin ditzaketela. Kalkuluen arabera, urtero 600 milioi pertsona gaixotzen dira munduan (Europan, 10 biztanletik ia 1) eta 420.000 pertsona hiltzen dira kutsatutako elikagaiak hartzeagatik”, azpimarratu du Sarasuak.
Hori saihesteko, nekazaritzako elikagaien sektoreko enpresek sistema bat ezarri behar dute beren produktuen kalitatea bermatzeko, jatorritik azken produktura arte. Horretarako, arriskuak (biologikoak, kimikoak eta fisikoak) aztertu, kudeatu eta kontrolatuko dituen plan bat definitzen da. “Proiektuak abantaila handia dakar laborategiko metodo tradizionalei jarraituz analisiak egitearen aldean, denbora eta dirua aurrezten baitira”, dio ikertzaileak. Aurrerapenetako bat, hain zuzen ere, laginak laborategitik pasatu behar ez izatea izango da: “Merkatuan gaur egun alergenoak eta patogenoak kontrolatzeko eta detektatzeko dauden soluzioek zaildu eta moteldu egiten dute laginen bidalketa horren ondorioz in situ detekzio azkar bat egiteko aukera”.
Gainera, gailua 4.0 izango da, “hodeian adimen artifizialeko eredu iragarleetan oinarritutako kontrola izango lukeelako, baliozkotutako elikagaien kalitatearekin zerikusia duten alarmak sortuko lituzketenak. Horrela, produktuen segurtasunarekin lotutako erabaki garrantzitsuak eta azkarrak hartu ahal izango dira prozesatzean, eta kontsumitzaileen segurtasuna arriskuan ez jartzea lortuko da”.
Proiektuan, ziur aski 2023ko lehen seihilekoan amaituko dena, Leartikerrekin batera CEIT zentro teknologikoa eta Deustuko Unibertsitatea ari dira lanean. Gainera, Elika Nekazaritzako Elikagaien Segurtasunerako Euskal Fundazioak, Euskadiko Elikadura Klusterrak eta Artzai Gazta artzainen elkarteak hasieratik lagundu dute proiektua.
SPRI Taldeak euskal enpresen I+G bultzatzen du tresnekin, aktiboekin, laguntzekin, lantalde eta aliantzekin, ikerketa sustatzeko eta teknologia berriak sortzeko. Hori dena Elkartek, Emaitek edo Hazitek bezalako programen bidez lortzen da, eta horien informazioa hemen dago eskuragarri.
Lotutako albisteak
Ceit zentro teknologikoak 300 enplegu baino gehiago sortzen dituzten 20 spin-off sustatu ditu eta 30 M € inguruko inbertsioa ekarri dute
Mikel Jauregi sailburuak Ceit bisitatu du, ikerketa aplikatuko eta teknologia enpresara transferitzeko erreferentziazko zentro teknologikoa
Sei euskal ikerketa-erakundek bat egin dute ITTHACAn zahartze osasuntsua sustatzeko
Elkartek programak finantzatutako proiektu honek biomarkatzaileak, iragarpen-ereduak eta osasunaren zuzeneko monitorizazioa erabiltzen ditu.
Sustatu berrikuntza-proiektuak zure enpresan Fast Track Innobideak ekimenarekin
Fast Track Innobideak Euskadiko enpresa berritzaileen kopurua handitzeko eta sustatzeko sortu zen. Merkatuan ondasun edo zerbitzu berriak sartu dituzten edo enpresan negozio-prozesuak hobetzen dituzten berrikuntza-jarduerak babesten ditu, enpresa lehiakorrago bihurtzeko.
Industriarako soluzio teknologiko aurreratuen garapenean erreferentea den ULMA kooperatiba taldea bisitatu du Mikel Jauregi sailburuak
Oil&Gaseko negoziorako brida homologatuen fabrikazioan munduko liderra den ULMA Forged Solutionsen lantegi nagusian ibili da eta "ziurgabetasuna nagusi den une honetan, ULMA kooperatiba-taldea industriaren, inbertsioaren, berrikuntzaren eta kalitatezko enpleguaren aldeko apustua nabarmena egiten ari da" nabarmendu du
Connect Group, zentro teknologikoa Donostian duen multinazionala
Donostiako lantegiak SPRI Taldearen BDIH Konexio programaren laguntza jaso du, eta urtean bi milioi txartel elektroniko diseinatu eta fabrikatzen ditu
Eusko Jaurlaritzak Bikaintek programa zabaldu du enpresetan ikerlariak kontratatzea sustatzeko
2025erako planak 5,7 milioi euroko aurrekontua du eta urtean 60.000 euro bitarteko dirulaguntzak eskaintzen ditu kontratazio bakoitzarentzat
Lehendakariak I+Med laborategiko instalazio berriak bisitatu ditu, munduko lehen Nanohidrogel Adimendunen Institutu Biomedikoa
"Gure helburua da gero eta ikertzaile eta ekintzaile gehiago egoteko baldintza egokienak sortzea"
Bianditz, esku-erremintak, doitasuneko piezak eta kautxuzko injekzio-moldeak fabrikatzen dituen 60 urteko enpresa
Irunen kokatuta dagoen konpainiak, azken urtean fakturazioa % 30 handitu duenak, SPRI Taldearen zibersegurtasun-programako laguntza jaso du
“Innovation Land” lelopean, Euskadik Transfiere 2025 Europako zientzia, teknologia eta berrikuntzarako fororik handienean parte hartuko du
Euskadik presentzia nabarmena izango du programa ofizialean, Basque Research and Technology Alliance (BRTA) aliantzako, SPRI Taldeko, Tecnaliako eta ZITUko arduradunek parte hartuko baitute
TH Company, munduko liderra arrantza sektorerako makinetan Mungiatik
Mundu osoko 500 atunketari baino gehiagok dute enpresa horren teknologia eta % 75eko merkatu-kuota du.