Landereen erabilera lurzoruak deskontaminatzeko eta balio erantsiko produktuak sortzeko

Neikerrek aurrera egin du lur kutsatuak garbitu ahal izateko soluzioen garapenean, zura, erretxina edo olio esentzialak bezalako materialak lortzen diren bitartean

Fitogestioa kutsatutako lurzoruak garbitzeko teknologia biologikoa da, landareen erabilpenenean oinarritzen dena. Teknologia horrek “ekonomia-jasangarritasuna eta ingurumen-jasangarritasuna bermatzen du lurzoruak deskontaminatzerako garaian, ingurumenean ahalik eta inpaktu txikiena bilatuz”, adierazi du Neiker BRTA aliantzako kideak. Euskal ikerketa-zentroa, hain zuzen ere, irtenbide bila ari da Europako hegoaldean (Espainia, Frantzia eta Portugal) kutsatutako lekuak berreskuratzeko, fitogestio-estrategia horiek erabiliz.

Teknologia horrek ahalmen deskontaminatzailea izateaz gain, landareak erabiltzen dituen metodoa denez, lurzorua garbitzen duen bitartean balio erantsiko produktuak eta ekosistemen zerbitzuak sortzeko gai da, esate baterako egurra, erretxina, bioenergia, funtsezko olioak edo ekokatalizatzaileak eta karbonoaren bahiketa, higaduraren kontrola edo biodibertsitatearen mantentzea.

“Lurzorua baliabide naturala da, eta funtsezko lanak betetzen ditu gure biziraupenerako eta ongizaterako, hala nola elikagaia, zuntza eta erregaia ekoiztea; materia organikoaren deskonposizioa; mantenugaiak birziklatzea; uraren arazketa, etab.”, azaldu du Neikerrek. Hala ere, gaur egun, kutsatutako lurzoruen ondorioz degradatutako leku asko daudela kalkulatzen da, eta horrek eragotzi edo mugatu egiten du nekazaritza- eta baso-ekoizpena, parke publikoak sormena edo industria-jarduera berrien ezarpena.

“Kutsadura hori ingurumena errespetatzen ez zuten iraganeko giza jardueren ondorio izan da”, nabarmendu dute zentro teknologikotik, “Eta lurzoruak deskontaminatzeko erabili izan diren teknologiak, oro har, kostu ekonomiko handiko teknika fisiko-kimikoetan oinarritu dira, eta askotan ekosisteman eragin negatiboa izaten dute”. Horrela, azken hamarkadetan teknologia biologikoen erabilera sustatzen ari da, fitogestioa kasu, lurzoruak deskontaminatzeko teknologia tradizionalen alternatiba izan nahi baitute, izan ere “merkeagoak dira eta ekosistema errespetatzen dute”, adierazi du Neikerrek.

15 kokaleku fitokudeatutara bidean

Neiker teknologia hori garatzen ari da Phy2SUDOE-Interreg proiektu europarraren esparruan. Proiektu hori 2020. urtearen amaieran hasi zen, eta PhytoSUDOE-Interreg proiektuaren jarraipena da. Azken proiektu horretan, Europako hegoaldean zortzi kokaleku fitokudeatuz osatutako sare bat sortu zen.

Bigarren proiektu honen bidez, aurreko proiektuan eratutako sarea sendotu nahi da, zazpi kokaleku gehigarrirekin zabalduz. Horiek kutsadura-kasuistika berriak eta fitogestio-estrategia berritzaileak dituzte. Gainera, metalez kutsatutako meatze-kokalekuetan dagoen biodibertsitatearen kontserbazioa ere sustatu nahi da.

SPRI Taldeak euskal enpresen I+G bultzatzen du tresnekin, aktiboekin, laguntzekin, lantalde eta aliantzekin, ikerketa sustatzeko eta teknologia berriak sortzeko. Hori dena Elkartek, Emaitek edo Hazitek bezalako programen bidez lortzen da, eta horien informazioa hemen dago eskuragarri.