Europako NIS2 zuzentarauak zibersegurtasuneko neurriak ezartzera behartzen ditu dagoeneko ETEak
EAEko enpresa-ehunak, batez ere ETE-ek, zibersegurtasunaren eremuan dituen hobekuntza-arloak onartzea da beren egituragatik erasotuak izateko enpresa ahulenak direla onartzea, eta beren baliabide ekonomikoak amaigabeak ez direnez, egunerokoan segurtasun-sistemak ezartzeko baliabide gutxi dituztela onartzea. Testuinguru horretan, Europa jarduteko eta egoera hori aldatzeko prest dago, eta, horretarako, derrigorrez bete beharreko Europako zuzentarau bat idatzi berri du, aurki sartuko dena indarrean. Zer helbururekin? Enpresa guztiek zibersegurtasuneko neurriak ezartzea. Errealitate berri horretatik eratorritako kontuei erantzuteko, Xabier Michelenak zuzendu eta Lorenzo Díaz de Apodacak gidatzen duen Cybertux euskal zentro teknologikoak tresna bat garatu berri du egun Euskadiko ETE-ek bizi duten egoera horretan laguntzeko eta sinplifikatzeko.
Zein da enpresa guztiak zibersegurtasuneko protokoloak ezartzera behartuko dituen Europako araudi horren azken ordukoa?
Europako zuzentarauak NIS2 du izena eta 2020ko abenduan argitaratu zen, baina 2023ko urtarrilean sartu zen indarrean eta, kasu honetan, urriaren 17rako zegoen aurreikusita Espainiako legedian ezartzea. Hortaz, garaiz gabiltza ez delako berehala ezarriko eta une ona da enpresak neurriak hartzen hasteko.
Betetzen ez duen enpresak zer ondorio izan ditzake?
Bada, bete beharreko arau bat dagoen aldi ia guztietan bezala, zigorrik agerikoena ekonomikoa da. Badirudi poltsikoa ukitzen ez badigute ez dugula erreakzionatzen eta, kasu honetan, 10 milioi eurora bitarteko zigorrez edo fakturazioaren % 2az ari gara, enpresa sektore Kritiko batekoa bada, eta 7 milioi eurokoa edo % 1,4koa sektore Garrantzitsu batekoa bada. Eta zigor ekonomikoaz gain, ospea eta, batez ere, lehiakortasuna daude, kolpe handia jasoko luketelako. Zuzentaraua derrigorrez bete behar da; horrek esan nahi du, ez duela balioko atakatik ateratzen lagunduko digun zigilu bat erosteak, argi eta garbi esanda. Orainaldia eta etorkizuna markatuko dituen egiteko modua da.
Neurriak enpresa guztiei eragiten die oro har ala ETE-ei soilik?
Oso definituta dauden sektore kritiko batzuetako enpresa guztiei eragiten die. Eta gure fakturazioaren edo enplegatuen kopuruaren araberakoa da baita ere. Enpresa guztiak gara hirugarrengoen hornitzaileak eta hornikuntza-katearen parte gara. Horregatik, baliteke Europak edo gure bezeroak berak eskatzea zuzentaraua betetzeko, hornikuntza-katean egon daitezkeen arriskuak kudeatzeko.
Arau horren beste alderdi garrantzitsuetako bat da eragin zuzena duela enpresen zuzendaritzan… Zer esan nahi du horrek?
Horren guztiaren azken arduradun nominala zuzendaria dela eta erantzukizun legalak, ekonomikoak eta gaitasungabetzekoak izango dituela. Horregatik, prestakuntza egokia izan beharko du enpresa zibersegurtasunari dagokionez kudeatzeko.
Testuinguru hori mahai gainean jarrita, zein da Europaren benetako helburua zibersegurtasunaren ikuspegitik?
Segurtasunaren maila hobetzea. Baliteke beldurra sartu nahi izatea izugarrizko arazo horrekin amaitzeko; edo baliteke enpresak merituak egitera behartzea, ez soilik gure aktibo propioak babesteko, baita gurekin lan egiten duten bezeroenak ere. Zibersegurtasuna kritikoa da gure bizitzetan, eragiten diguten sektore ekonomiko guztietan dagoelako presente, baita txikienean ere. Horregatik, Europaren helburua da enpresen zibersegurtasuna hobetzea, azpiegitura kritikoak babestea eta, batez ere, egunero jasotzen ditugun eraso horiei erantzuteko gaitasun hobea eta antolatuagoa izatea. Hori guztiaz gain, lankidetza eta komunikazio eraginkorra sustatu nahi dira.
ETE-en arloan ohikoa da mantra historiko hau entzutea: “Nola egingo didate niri eraso balioa duen ezer ez badut? Zer lapurtuko didate?”
Hori bukatu da eta aitzakia mota horiek desagertu egin beharko dira. Zabarkeria digitalarekin bere kabuz amaitzeko gai izan ez garenez, orain derrigorrez eta erantzukizunak hartuz egin beharko dugu. 2025eko apirilean argitaratuko da NIS2 aplikatuko zaien enpresen zerrenda, zalantzarik ez izateko. Gainera, hornikuntza-katearen parte garenoi gure bezeroek eskatuko digute.
Eguneroko erasoak esan berri duzu… Hala da benetan eta zer eraso mota dira?
Erasoak segundoro gertatzen dira, errepikatu egiten dira erabat eta milaka eta milioika euroko kostuak izaten dituzte. Eta erasoei dagokienez, ikasten goaz, neurriak hartuz goaz, eta, zorionez, eraso guztiak ez dira arrakastatsuak. Baina ezin dugu ahaztu eraso arrakastatsu bat jasaten duten ETE-en % 60 desagertu egiten dela hurrengo sei hilabetetan. Jarduera eteten dute. Oso gogorra da.
Eta nolako erasoak dira?
Ohikoenak dira identitatea ordezkatzeko jasotzen ditugun mezu elektronikoak. Eraso horren helburua da gure egiaztagiriak edo ransomwarea eskuratzea, eta gure datuak zifratzen ditu erreskate bat eskatzeko edo estortsioak egiteko gure informazioaren truke. Eta, jakina, kasu batzuetan, gure sistema zerbait eskatzeko konprometitu beharrean, hirugarrengo batengana sartzeko konprometitzen dute. Batzuetan ez gara helburua, helburura iristeko bitartekoa baizik.
Eta Cybertixen moduko enpresa batek zer eskaintzen du testuinguru horretan?
Cybertixen erronka bat dugu: ETE-ei laguntzea; izan ere, badakigu egunerokoak dituzten baliabideak negozioa aurrera ateratzeko direla. Eta plataforma bat lantzen ari gara, enpresa mota horien segurtasuna errazteko eta automatizatzeko. Plataforma bakar batetik eta maila teknikoan ezagutza oso handirik izan beharrik gabe, modelo horrek aukera ematen du enpresa handietako segurtasuneko tresna ohikoek egiten dutenaren % 95era iristeko. Hau da, modu erraz eta ia automatikoan eta plataforma bakarrarekin, ETEa erabat babestuta eta interes apur bat adierazten duen edonork barrutik kudeatuta egon dadin nahi dugu. Zibersegurtasuna irisgarria eta erabilgarria egiten dugu enpresa guztientzat.
Interesa duten ETE-ek nora jo dezakete?
SPRI Taldeak sustatzen duen SOC (Security Operations Center) eta Ziber arloko Ziurtapenak programaren dirulaguntzak eska ditzakete. Laguntza horien helburua da ETE-en zibersegurtasuna indartzea SOC zerbitzuak ezartzearekin lotutako proiektuak finantzatzeko eta zibersegurtasunaren arloan aitortuta dauden ziurtagiriak lortzeko. Dirulaguntzek zerbitzu horiekin lotutako gastuen % 75era arte hartuko dute barne, 25.000 euroko mugarekin gehienez ere ETE bakoitzeko. Horri esker, enpresek segurtasun digitala hobetu dezakete proiektuaren kostu osoa ordaindu beharrik gabe.
Eta zer proiektu mota finantzatu daitezke?
Bi lerro daude. Batek Segurtasun Eragiketa Zentroetako (SOC) zerbitzuak kontratatzea finantzatzen du, enpresek laguntza jaso dezaten haien sistema informatikoak denbora errealean monitorizatzeko eta zaintzeko. Lerro horren barruan sartzen da Cybertixen eskaintzen dugun segurtasuneko jazoerak hautemateko eta arintze-neurriak modu proaktiboan exekutatzeko soluzioa. Eta bigarrena Pentesting zerbitzuentzat eta ENS, ISO 27001 motako ziurtagirientzat da edo NIS2 egokitzeko. Hor ere neurrira egindako zerbitzuak eskaintzen ditugu.
Lotutako albisteak
Biotz: “Roca Salvatellarekin egindako akordioak berrikuntza teknologikoaren balio-kate osoa batzen du”
Gipuzkoako enpresak Kataluniakoarekin aliantza bat itxi du bere talentu digitala indartzeko eta nazioarteko merkatu berrietan bere presentzia zabaltzeko.
Elena Urbizu: “Gure helburua Luzaroko funts propioak sendotzea da, Euskadiko enpresen garapena finantzatzen jarraitzeko”
Euskadin jarduten duen kredituko finantza-erakundeak akordio berri bat sinatu du Europako Banku Zentralarekin, eta Eusko Jaurlaritzarekin eta finantza-erakundeekin duen aliantza berritu du.
GuLink: Kulturak konektatzen eta negozioak sustatzen aro globalean
GuLinken modu estrategiko eta jasangarrian globalki hedatzea bilatzen duten enpresekin lan egiten dute.
Kimaiwi: “Gure proposamen teknologikoa balioztatzean eta nazioarteko turismo-industriaren aurrean proiektatzean zentratu gara”
Startup arabarrak online irtenbideak garatzen ditu turismo-sektorearentzat, eta hazkunde eta babes handia izan du bere bederatzi hilabeteko bizitzan.
Eduardo Lasa: “Mugikortasunaren eta logistikaren sektorea Euskadin sendo dago eta erronka berrietarako prest”
Euskadiko Mugikortasun eta Logistika Klusterrak pertsonen mugikortasunaren, merkantzia-logistikaren eta garraio adimenduneko teknologiekin (ITS) lotutako industrien sektoreko 122 enpresa eta eragile biltzen ditu, eta urtean 12.500 milioi euro fakturatzen ditu.
NAW: “Gure abantaila lehiakorra 10 urte bitarteko kirol-oinetako minimalista eskaintzea da”
Silvia Echeverríak, NAWren sortzaileak, oinetako minimalistak postura-osasunean eta garapen biomekanikoan haurtzarotik helduarora arte nola eragin dezakeen azaltzen du.
Asier San Millán (Siderex): “Deskarbonizazioa eta emisioen murrizketa ezinbesteko helburuak dira lehiakorrak izaten jarraitzeko”
Euskadiko Siderurgiaren Kluster Elkarteak siderurgiaren balio-kate osoko enpresak biltzen ditu, eta funtsezko arlo batzuetan egiten du lan, hala nola nazioartekotzean, garapen jasangarrian, berrikuntza teknologikoan eta talentuaren prestakuntzan.
Ezarri Mosaicos: “Enpresa baten egunerokoa lehiatzea, ikertzea eta bezeroei erantzunak ematea da”
Gipuzkoako enpresaren beirazko diseinuak 100 herrialdetan baino gehiagotan daude, eta nazioarteko transakzioak haren negozio-zifraren % 70 dira
Aratubo: “IA funtsezko zeregina betetzen ari da gure eraginkortasuna eta berritzeko gaitasuna hobetzeko”
Enpresaren historia hazkunde azkar eta iraunkor batek markatu du. BAICeko bazkide da 2022tik, eta SPRI Taldeak sustatutako hainbat programatan parte hartzen du. Aitor López de Letona gerentearen arabera, "smart factory kontzeptua epe ertainerako lehentasunetako bat da".
Fagor Automationek emakumezkoen enpleguaren ia % 40 lortu du
Konpainia SPRI Taldeak garatzen duen genero-berdintasuneko jardunbide egokien identifikaziorako proiektu bateko parte-hartzaileetako bat da